Bu yazı bir yıl içinde birden fazla işverenden ücret alan çalışanların vergilendirilmesiyle ilgili. Yazmamın nedeni ise son günlerde Vergi İdaresinin bu konuda yoğun bir denetime başlamış olması. Cezalı bir duruma düşmemek için bu bilgilendirme yazısını okumanızı öneririm.
Bizim Gelir Vergisi Kanununa göre Türkiye’de tek işvenden ücret alanların vergilendirilmesi vergi kesintisi (stopaj) yoluyla oluyor ve tutarı ne olursa olsun bunun için yıllık gelir vergisi beyannamesi verilmesi gerekmiyor. Ancak bazı durumlarda çalışanlar yıl içinde işveren değiştirdiği gibi aynı anda birden fazla işverenden de ücret alabiliyorlar. İşte bu durumda, ücretler tüm işverenlerce vergi kesintisine tabi tutulmuş olsa bile, çalışanların ayrıca yıllık beyanname ile bu ücretlerini vergi dairelerine beyan etmeleri gerekebiliyor. Bunun için, birinci işverenden sonraki işverenlerden (bu birden fazla olabilir) aldıkları ücret toplamının, gelir vergisi oranlarını gösterir tarifenin ikinci gelir dilimi tutarını aşması gerekiyor.
Bu tutar 2018 yılı için 34.000 TL, 2019 yılı için 40.000. TL. Geçmiş yıllar için rakamlar daha düşük.
Örnek vermek gerekirse 2018 yılında iki ayrı işverenden ücret alan bir kişinin bir işverenden yıllık 50.000, diğer işvenden yıllık 60.000 TL ücret geliri varsa yukarıdaki kural gereğince yıllık beyanname vermesi gerekecektir.
Bir başka örnekte yine 2018 de, bir işverenden 500.000 TL ikinci işverenden 20.000 TL ücret almışsa, birinci işveren olarak 500.000 TL ücret aldığı işvereni kabul ettiğimizde, yıllık beyanname vermesi gerekmeyecektir. Birden fazla işverenden ücret alındığı durumda hangi işverenin birinci işveren kabul edileceğine çalışan serbestçe karar verebiliyor.
İki işverenden alınan ücret zaten vergi kesintisi yoluyla vergilendirilmiş, beyanname vermeye ne gerek var diyebilirsiniz. Bunun nedeni Gelir Vergisi sistemimizdeki toplama kuralı ve artan oranlı vergi tarife yapımız. İki ya da daha fazla işverenden alınan ücretler toplanıp artan oranlı tarife ile vergilendirildiğinde vergi kesintilerinin toplamından daha fazla bir vergi hesaplanmaktadır. Bu fazlalıkla da yıllık beyanname ile ödenecektir.
Örneğin 2018 yılında bir işverenden 120.000, ikinci işverenden 60.000 TL ücret geliri elde eden birisi için işverenler tarafından ayrı ayrı hesaplanan vergi toplamı 42.360 TL olurken, bu iki ücretin toplanarak beyan edilmesi durumunda hesaplanan vergi 50.280 TL yani 7.920 TL daha fazla vergi ödenmesi söz konusu olacaktır.
Peki, yıllık beyanname verilmesi gerekirken verilmesi atlanmışsa ne yapmak gerek?
2018 ve geçmiş yıllar için beyan dönemi geçtiği için gecikme söz konusu. Bu durumda Vergi Usul Kanununun pişmanlık hükümlerine göre beyanname verilirse vergi cezası kesilmeyecek, sadece ilave verginin gecikme faiziyle ödenmesi yeterli olacak. Ancak bu durum vergi idaresi tarafından tespit edilirse pişmanlık hükümlerinden yararlanılamayacağı için ayrıca ödenecek vergi tutarı kadar bir de ceza söz konusu olacaktır.
Önerim, bu yazıyı okuduğunuzda Vergi dairesinden bu konuda bir yazı almışsanız, bu yazı doğrultusunda hareket etmeniz, yazı almamışsanız hızlıca vergi danışmanınızla da görüşerek pişmanlık hükümlerine göre beyannamenizi vermeniz.
Beyanname verilmesi durumunda bir de lehinize bir şey var, onu da hatırlatmak isterim. Gelir Vergisi Kanununa göre yıllık beyanname verilmesi durumunda kendinizin, eş ve çocuklarınızın eğitim masrafları, sağlık masrafları, bazı bağış ve yardımlar vergi matrahından indirilebiliyor. Bakarsınız ilave vergi vermek yerine alacaklı çıkarsınız. Bilgütay Yaşar https://www.pwc.com.tr
