ÖZET:

Gelir Vergisi Kanunu’nun 25/4’üncü maddesinin hizmet erbabına ödenen çocuk zamlarının gelir vergisinden istisna olduğu ancak, bu zamların devletçe verilen miktarları aştığı takdirde, fazlasının vergiye tabi tutulacağı düzenlemesine göre 1 Temmuz 2019 tarihinden itibaren açıklanan yeni maaş katsayılarına göre vergiden istisna çocuk yardımı tutarı aşağıdaki gibi olmuştur:

Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın 04/07/2019 tarihli yazısında 01/07/2019-31/12/2019 döneminde geçerli olmak üzere; aylık katsayısının (0,138459), memuriyet taban aylığı göstergesine uygulanacak taban aylık katsayısının (2,167248), iş güçlüğü, iş riski, temininde güçlük ve mali sorumluluk zamlarının aylık tutarlara çevrilmesinde uygulanacak yan ödeme katsayısının ise (0,04391) olarak belirlendiği belirtilmiştir.

Buna göre 1.1.2019-30.6.2019 ile 1.7.2019-31.12.2019 tarihleri arasında uygulanan memur maaş katsayılarına ilişkin bilgiler aşağıdaki gibi olmuştur:

Bu katsayılara göre gelir vergisinden istisna çocuk yardımı tutarları ve aile yardımı tutarları

1 Temmuz 2019 tarihinden geçerli olmak üzere aşağıdaki gibi hesaplanmıştır:

A- Çocuk Yardımı

Gelir Vergisi Kanunu’nun 25/4’üncü maddesinde hizmet erbabına ödenen çocuk zamlarının Gelir Vergisinden istisna olduğu ancak, bu zamların devletçe verilen miktarları aştığı takdirde, fazlasının vergiye tabi tutulacağı hüküm altına alınmıştır.  Çocuk yardımının hesabında 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 202’nci maddesi¹ esas alınmaktadır.   Maddeye göre çocuklardan her biri için de 250  gösterge rakamının (72’nci ay dahil olmak üzere 0-6 yaş grubunda yer alan çocuklar için bir kat artırımlı) aylık katsayısı ile çarpılması sonucu elde edilecek miktar üzerinden ödeneceği belirtilmiştir. Aynı Yasanın 206’ncı maddesinde çocuk yardımının verilmeyeceği haller de belirtilmiştir.

¹ AİLE YARDIMI ÖDENEĞİ:

 Madde 202 – Evli bulunan Devlet memurlarına aile yardımı ödeneği verilir.

(Değişik fıkra: 27/06/1989 – KHK – 375/10 md.) Bu yardım, memurun her ne şekilde olursa olsun menfaat karşılığı çalışmayan veya herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşundan aylık almayan eşi için 1500 *1* , çocuklarından her biri için de 250 *1* gösterge rakamının (72 nci ay dahil olmak üzere 0-6 yaş grubunda yer alan çocuklar için bir kat artırımlı) *2* aylık katsayısı ile çarpılması sonucu elde edilecek miktar üzerinden ödenir. (Mülga cümle: 13/02/2011-6111 S.K 117. mad.) Eşlerden birine iş akdi veya toplu sözleşme gereği çocukları için yapılan aile yardımı ödeneği daha düşük ise, yalnız aradaki fark ödenir. (Ek : 09/04/1990 – KHK-418/7 md.; İptal: Anayasa Mahkemesi’nin 05/02/1992 tarih ve E.1990/22, K.1992/6 sayılı Kararı ile; Yeniden düzenlenen fıkra: 18/05/1994 -KHK- 527/9 md.) Bu fıkrada yer alan gösterge rakamlarını 3 *1* katına kadar artırmaya Bakanlar Kurulu yetkilidir.

Dul memurların çocukları için yukarıdaki fıkralar hükmü uygulanır.

Boşanma veya ayrılık vukuunda mahkeme bu yardımın hangi tarafa ve ne oranda verileceğini de kararında belirtir. Devlet memurunun, geçimini sağladığı üvey çocukları için de bu ödenek verilir.

Bu durumda, 01.07.2019 tarihinden itibaren uygulanacak katsayı rakamlarına göre 01.07.2019-31.12.2019 tarihleri arasında geçerli olan gelir vergisinden istisna çocuk zammı tutarları; örnek olarak aşağıdaki gibi hesaplanacaktır.

B- Aile Yardımı

657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 202’nci maddesine göre Devlet memurlarına ödenmekte olan aile yardımının göstergesi 1.500 olarak uygulanmaktaydı.  Bu oran önce 5 Ocak 2011 tarihli ve 27806 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 2011/1241 sayılı Bakanlar Kurulu Kararın 4’üncü maddesi ile gösterge 1 Ocak 2011 tarihinden geçerli olmak üzere 1.823’e, daha sonra 2011/2022 sayılı BKK ile 1 Temmuz 2011 tarihinden itibaren 2.134’e yükseltilmişti.

Buna göre kamu sektöründe çalışanlar için, çalışmayan eşler için aile yardımı, yeni katsayılara göre 2019 yılında aşağıdaki gibi olmuştur:

Mali ve Sosyal Haklara İlişkin T.C. Hazine ve Maliye Bakanlığı Genelgesi İçin Tıklayınız

Kaynak: TÜRMOB