Sosyal güvenlik mevzuatımız çalışma gücünü belli oranda kaybeden sigortalılara erken emeklilik hakkı tanıyor. Eğer doğuştan bir engel varsa, yaş şartına bakılmadan daha az sürede emeklilik imkânına kavuşuluyor. Yine sonradan çıkan rahatsızlıklarda da malulen emeklilik ya da iş görmezlik gibi kolaylıklar sunuluyor. Özellikle diyabet (şeker) hastalarından çok fazla soru geliyor. O yüzden bugün bu konudaki bilgileri sizinle paylaşmak istiyorum.
1800 GÜN GEREKİYOR
Son yıllarda diyabet hastalığının yaygınlaşması ve çalışmayı engelleyici boyutlara ulaşması, malulen emeklilik taleplerini de artırdı. Bu konuda bazı şartlar bulunuyor. Öncelikle malulen emeklilikte rahatsızlığın sigorta olduktan sonra, yani çalışırken ortaya çıkması ve çalışma gücünün en az yüzde 60 oranında kaybedilmiş olması gerekiyor. Bunun yanında en az 10 yıl yani 1800 gün prim ödenmiş olması da isteniyor. Tabii çalışma gücünün kaybının sevk edilen hastane raporuyla belirlenmesi ve bu raporun Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından da onaylanması şartı aranıyor.
YÖNETMELİKTE NE VAR?
SGK Maluliyet Tespiti İşlemleri Yönetmeliği'nde şeker hastalarının malulen emekli olabilmeleri için vücutta en az 3 organın bozulması gerektiği de belirtiliyor. Tabii bu durumu yine doktor raporları belirleyecek. Bu yönetmeliğin eklerinde hangi hastalıkların malulen emeklilik için geçerli olacağı da sıralanıyor. Buradan kendi rahatsızlığınız ile ilgili kurallara bakarak emekli olup olamayacağınızı kontrol edebilirsiniz.
HANGİ HASTALIKLARI KAPSIYOR
* İyi diferansiye tiroid kanserleri ve derinin bazal hücreli kanseri dışındaki tüm malign hastalıklar teşhis tarihinden itibaren 18 ay süresince malul kabul edilir ve bu süre sonunda hastalık durumuna göre maluliyet yönünden tekrar değerlendirilir.
* Kemik iliği veya kök hücre nakli ile beraber olan lenfomalar: Nakil tarihinden itibaren en az 12 ay süreyle malul olarak kabul edilir.
* Akut lösemi (T-hücreli lenfoblastik lenfoma dahil): Tanı veya relaps tarihinden itibaren en az 24 ay süreyle; kemik iliği veya kök hücre naklinden itibaren en az 12 ay süreyle malul olarak kabul edilir.
* Allojenik transplantasyon: Nakil tarihinden itibaren en az 12 ay süreyle malul olarak kabul edilir.
KANSER HASTASINA 18 AY MAAŞ
Malulen emekli olabilmek için çalışma gücünde en az yüzde 60 kayıp olduğunu gösterir rapora ihtiyaç duyuluyor. Ayrıca en az bin 800 gün (5 yıl) prim ve sigorta olunan tarihten bu yana 10 yıl geçmesi de isteniyor. Eğer kişi sürekli birisinin bakımına muhtaçsa 10 yıllık sigortalılık süresi de aranmıyor. Malulen emeklilik şartlarında yapılan değişiklikler sayesinde kanser hastalarına da malulluk maaşı ödeniyor. 3 Ağustos 2013 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanan yönetmeliğe ve onun eklerindeki listeye göre; kanser türüne göre değişmekle birlikte gerekli prim ve sigorta şartını taşıyan sigortalılar belli bir süre malul sayılıp maaş alabiliyor. Bu süre 18 ay olarak uygulanırken; bazı hastalıklarda 12, bazılarında ise 24 ay olabiliyor. Kanser hastalarının teşhisten itibaren 1 yıl içinde başvurmaları şartıyla sağlık kurulu raporu aranmaksızın yani yüzde 60 şartına bakılmaksızın malullük aylığı bağlanabiliyor. Süre sonunda kanser hastalığına bağlı olarak çalışma gücü kaybına bakılıyor. Kayıp yüzde 60 ve yukarı ise malullük aylığı devam ediyor. Faruk Erdem
https://www.sabah.com.tr/yazarlar/erdem/2019/05/14/diyabetliye-erken-emeklilik
