Kısmi süreli (part-time) işçi çalıştırma, iş ilişkilerinin esnekleşmesi ile her geçen gün yaygınlaşan bir iş sözleşmesi türü. Gerek iş hukuku gerekse de sosyal güvenlik uygulamalarında kısmi süreli işçi çalıştıran işverenlerin dikkat etmesi gereken ince noktalar bulunuyor.

İşçinin normal haftalık çalışma süresinin, tam süreli iş sözleşmesiyle çalışan emsal işçiye göre önemli ölçüde daha az belirlenmesi durumunda sözleşme kısmî süreli iş sözleşmesi sayılıyor. Çalışma Süreleri Yönetmeliği’ne göre, işyerinde tam süreli iş sözleşmesi ile yapılan emsal çalışmanın üçte ikisi oranına kadar yapılan çalışma kısmi süreli çalışmadır. Örneğin; işyerinde haftalık 45 saat tam süreli çalışma yapılıyorsa, 30 saatin altındaki çalışmalar kısmi sürelidir.

Çalışma Sürelerine Dikkat
Her ne kadar İş Kanunu’nda işçinin onayı alınmak şartıyla haftalık 45 saatin altında çalışanlara fazla süreli çalışma yaptırılabileceği öngörülmüşse de Fazla Çalışma ve Fazla Sürelerle Çalışma Yönetmeliği’ne göre kısmi süreli çalışan işçilere fazla çalışma ve fazla süreli çalışma yaptırılamayacağı öngörülmüştür.

​Buna göre, işyerinde haftalık 45 saat tam süreli çalışma yapılıyorsa, 30 saatin altında çalışanlara fazla mesai yaptırılamaz, 30-45 saat arası çalışanlara fazla süreli çalışma adıyla fazla mesai yaptırılabilir.
Kısmi süreli çalışanlar yıllık ücretli izin hakkından tam süreli çalışanlar gibi yararlanır ve farklı bir işleme tabi tutulamazlar.

Prim Ödeme Gün Sayısı Nasıl Belirlenir?
İş sözleşmesi saat ücreti karşılığı yapılmış ise kısmi süreli çalışan sigortalıların ay içinde çalıştığı toplam sürenin, İş Kanununa göre günlük olağan çalışma süresi olan 7,5 saate bölünmesiyle, sigortalı için bildirilmesi gereken prim ödeme gün sayısı hesaplanır. Bu şekilde yapılacak hesaplamalarda 7,5 saatin altındaki çalışmalar 1 güne tamamlanır.
İşverenler, aylık prim ve hizmet belgesi ile birlikte ay içinde otuz günden az çalışan veya eksik ücret ödenen sigortalılara ilişkin, kısmi süreli çalışmalara ait yazılı iş sözleşmesini, sigortalıların eksik gün bildirimine ilişkin bilgi formu ekinde SGK’ya vermek zorundadırlar.

İşyerlerinde kısmi zamanlı olarak çalışan sigortalılar için düzenlenmiş olan yazılı sözleşmenin noterden tasdikli olması zorunlu değildir. Kısmi iş sözleşmesinin, “Eksik Gün Bildirim Formu” ekinde ve aylık prim ve hizmet belgesinin verilmesi gereken yasal süre içinde SGK’ya verilmiş olması kaydıyla, söz konusu form ve sözleşme işverenlerden, sözleşme süresi boyunca, her ay tekrar istenilmez.

SGK Bildiriminde Dikkat
Kısmi süreli çalışan sigortalılar için, “işyerinde tam süreli iş sözleşmesi ile yapılan emsal çalışmanın üçte ikisi oranına kadaryapılan çalışma kısmi süreli çalışmadır” tanımından yola çıkarak ay içindeki prim gün sayısının 20 günden fazla olamaması gerekmektedir.

Bu sebeple, e-bildirge sisteminde, eksik gün nedeni olarak “06-Kısmi İstihdam” işaretlenmiş sigortalılar için 20 günden fazla bildirim yapılması engellenmektedir. Dolayısıyla, e-bildirgede eksik gün nedeni “06-Kısmi İstihdam” seçilmiş bir sigortalı için 20 günün üzerinde bir gün sayısı girildiğinde sistem kabul etmemekte ve “Veri kayıt edilmedi, bilgileri kontrol ederek tekrar deneyiniz.” şeklinde uyarı vermektedir. 

20.05.2019
Dr. Mehmet BULUT 
İş ve Sosyal Güvenlik Uzmanı

This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it.

http://www.sadettinorhan.net/20_5_2019_makale.html