Askerlik hizmeti bu görevi bedelli olarak yerine getirmeyen her sağlıklı Türk erkeği için iş hayatını bir ölçüde sekteye uğratan bir olgu oluyor. Yasa Koyucu da bu gerçeği dikkate alarak askerlik borçlanmasını bir hak olarak öngörmüş.
Emekliliği Öne Çekiyor
SSK statüsünden emeklilikte askerlik hizmeti şayet sigortalılık başlangıcından önce ise, Emekli Sandığı ve Bağ-Kur’dan emeklilikte de 2002/Mayıs ayından önce ise borçlanma durumunda emeklilik tarihini olumlu yönde etkileyebiliyor.
Vergiden Kazandırıyor
Askerlik borçlanması emekliliği öne çeken bir fonksiyon gördüğü gibi borçlanılacak tutar vergi matrahından indirilebildiği için çalışmakta olanlar için ayrıca vergiden de kazanç sağlayabiliyor.
SGK’ya askerlik hizmeti süresince ödenmeyen primlerin borçlanmak suretiyle sonradan ödenmesi halinde, işçinin ödeme belgesini işverenine ibraz ettiği aydan başlayarak, takvim yılı sınırlaması olmadan ödenen tutarın tamamının safi ücretin tespitinde gider olarak indirilmesi mümkün bulunuyor. Örneğin Haziran/2019 ayında, 1997 yılına ilişkin 16 aylık askerlik borçlanmasını ödeyen bir ücretli, ödeme belgesini aynı ay içinde işverenine ibraz ederse Haziran ayından itibaren ödeme tutarına ulaşıncaya kadar ücret gelirinin vergilendirilmesinde indirim konusu yapılabilir.
Fiili askerlik hizmeti silahaltına alınmakla başlayıp terhis tarihinde sona ermekte askerlik hizmetini yapanlar, hizmet akdine dayalı olarak bir işveren yanında çalışsalar dahi sigortalı sayılmıyorlar.
Bununla beraber 1111 sayılı Askerlik Kanununun 78 inci maddesine göre; askerlik hizmetini yapmakta olanlara verilen sıhhi izinlerin üç aydan fazlası, normal izinlerin ise her yıl için bir aydan fazlası, firarda geçen süreler muvazzaf askerlik hizmetinden sayılmadığından, söz konusu sürelerde geçen sigortalı hizmetlerin sigortalılık süresi olarak değerlendirilmesi gerekiyor.
Erken terhis mahiyetinde izinli sayılanların bu sürede çalıştıkları takdirde sigortalı sayılmaları gerekiyor.
Yeni Genelge Ne Diyor?
Bugün işleyeceğimiz konu ise askerlik borçlanması konusunda 2019/9 sayılı Genelge ile getirilenler olacak.
Bu konuda 2019/9 sayılı Genelge ile getirilen değişikliğe göre;
1111 sayılı Askerlik Kanununa göre; erbaş ve erlere verilen hava değişimi, istirahat sürelerinin toplam otuz günden fazlası ve firarda geçen süreler muvazzaf askerlik hizmetlerinden sayılmadığından, söz konusu sürelerde geçen sigortalı hizmetlerin sigortalılık süresi olarak değerlendirilmesi gerekiyor. Bununla birlikte hava değişimi ve istirahat sürelerinde otuz günlük süreye ilişkin 6519 sayılı Kanuna bağlı değişiklik 22.02.2014 tarihinde yürürlüğe girdiğinden bu tarihten önceki durumlar için; verilen sıhhi izinlerin üç aydan fazlasının normal izinlerin ise her yıl için bir aydan fazlasının işleme alınacağı belirtiliyor.
Bununla beraber askerlik yapmakta olanların askerlik yükümü nedeniyle yaptığı çalışmalar sigortalı sayılmamayı gerektirse de askerlik şubesinden sevk belgesini almasına rağmen birliğine teslim oluncaya kadar geçen sürede veya erken terhis mahiyetinde izinli sayılan sürelerde hizmet akdine dayalı olarak bir veya birkaç işverenin işyerinde çalışma halinde bu sürelerdeki sigortalılığın geçerli sayılması gerekiyor.
Askerlik Ek-5’i Sona Erdirecek
Ek-5 tarım sigortası kapsamında veya 2925 sayılı Kanun kapsamında Tarım SSK sigortalısı olanlardan askerlik görevini yapanların askere alınanların yahut haklarında tutukluluk ve hükümlülük kararı verilenlerin karar verildiği tarihten itibaren bu sigortalılıklarının da sona erdirileceği vurgulanıyor.
Bu şekilde ek 5 inci madde kapsamındaki sigortalılıkları sona erenlerden askerlik görevi sona erenlerin askerliğin son bulduğu, tutuklu veya hükümlülerin tahliye edildiği, yurt dışına çıkanların Türkiye’ye döndükleri tarihi takip eden gün itibariyle yeniden sigortalılıklarının başlatılması, bunlardan ayrıca, “Tarım İşlerinde Hizmet Akdiyle Süreksiz Çalışanlara Ait Giriş Bildirgesi” veya “Orman İşlerinde Hizmet Akdiyle Süreksiz Çalışanlara Ait Giriş Bildirgesi” istenilmemesi gerekiyor.
Askerlik Borçlanmasının Aylığa Etkisinde Değişiklik
SSK sigortalı askerlik borçlanmasında borçlanılan prime esas gün sayısı borçlanılan ilgili aylara mal edilmekteydi. 2019/9 sayılı Genelge ile yapılan borçlanmalar borçlanılan ilgili aylara değil, “geriye götürülen sürelerdeki ilgili aylara” mal edilecek.
Örneğin 01.01.1996 sigorta başlangıçlı sigortalının 1992 Mayıs – Aralık ayları arası için asgari ödemeden yaptığı 8 aylık askerlik borçlanması son 10 yılın hesabına 1992 yılı kazanç rakamlarıyla;
MAYIS 801.000
HAZIRAN 801.000
TEMMUZ 801.000
AĞUSTOS 1.449.000
EYLÜL 1.449.000
EKIM 1.449.000
KASIM 1.449.000
ARALIK 1.449.000
Değil, bunu yerine 1995 yılı rakamlarıyla
MAYIS 4.173.750
HAZIRAN 4.173.750
TEMMUZ 4.173.750
AĞUSTOS 4.173.750
EYLÜL 8.146.260
EKIM 8.146.260
KASIM 4.073.130
KASIM 4.230.000
ARALIK 8.460.000
Olarak girilecek.
Yani bu anlamda getirilen değişiklik olumlu, zira 2000 yılı öncesi için uygulanan SSK emekli aylığı hesabında esas alınacak son 10 yıl yahut son 5 yıl ortalamalarında daha yüksek rakamların devreye girmesi birçok durumda aylığı cüzi de olsa artırıcı işlev görecektir.
Askerlik borçlanması sadece emeklilik tarihinin öne çekilmesinde değil bağlanacak aylığın tutarında da sıçrama yapacak potansiyele sahip bulunuyor. Bu nedenle askerlik borçlanması yapmadan aylık sistemine tüm yönleriyle vakıf bir uzmandan destek alınmasında yarar bulunuyor.
Şevket TEZEL
Fahrettin Kerim Gökay Cad. No:21/1
Hasanpaşa-Kadıköy/İSTANBUL
Tel: 216-5506009
Faks: 216-5506007
Gsm: 551-1008282
This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it.
This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it.
https://alitezel.com.tr/askerlik-borclanmasinda-son-genelge-ile-neler-degisti-9019/
