Kamu kurum ve kuruluşları, belediyeler, bakanlıklar tarafından açılan ihalelere katılmak isteyen şahıs veya şirketlerden, diğer bazı belgeler yanında ihale tarihi itibariyle Sosyal Güvenlik Kurumuna kesinleşmiş prim borcu olmadığına dair borcu yoktur yazısı da istenmektedir.
Ancak bu borcu yoktur yazısının verilebilmesi için o kişi veya şirketin Kuruma hiç borcu olmaması şartı aranmamaktadır, çünkü aşağıda belirtilen borçlar, Kurumun borcu yoktur yazısı vermesine engel teşkil etmemektedir.
İhaleye Katılmak İçin Borcu Yoktur Yazısı Almaya Engel Teşkil Etmeyecek Borçlar ve Borç Tutarları
Borcu yoktur yazısının düzenleneceği tarih itibariyle;
– 4/1-a (SSK) kapsamında sigortalı çalıştıran şahıs işverenlerin kendi çalıştırdıkları sigortalılardan dolayı ya da ortağı veya işveren vekili ya da üst düzey yöneticisi olduğu şirketlerde çalıştırılan sigortalılardan dolayı doğmuş olan ve sigorta primine esas kazanç üst sınırının 3 katını (2018 yılı için 45.663,75 TL) aşmayan,
– Gerçek kişi (şahıs) işverenlerin kendi sigortalılığından (Bağ-Kur) doğan ve prime esas kazanç aylık alt sınırının 3 katını (2018 yılı için 6.088,50 TL) aşmayan,
yasal ödeme süresi geçmiş prim ve prime ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borçları,
– Borcu yoktur yazısı alacak kişi veya şirketten alt işveren (taşeron) olarak iş almış kişi veya şirketlerin 4/1-a (SSK) kapsamında kendi çalıştırdıkları işçilerden dolayı doğmuş olan ve sigorta primine esas kazanç üst sınırının 6 katını (2018 yılı için 91.327,50 TL) aşmayan yasal ödeme süresi geçmiş sigorta primi ile bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borçları,
– 6183 sayılı Kanunun 48 inci maddesine istinaden tecil ve taksitlendirilmiş ya da çeşitli kanunlar gereğince yapılandırılmış olan prim ve prime ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borçları,
– Miktarı ne olursa olsun tasarrufa teşvik kesinti ve katkı tutarları, konut edindirme yardımı, eğitime katkı payı, özel işlem vergisi, damga vergisi, idari para cezaları ve bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borçları,
kesinleşmiş sosyal güvenlik prim borcu olarak değerlendirilmemekte ve ihalelere katılmak için borcu yoktur yazısı verilmesine engel teşkil etmemektedir.
Özel Bina İnşaatları ve İhale Konusu İşlerde İlişiksizlik Belgesi Verilmesi
Tamamlanan özel bina inşaatları için iskan ruhsatı (yapı kullanma izin belgesi) almak isteyenlerden belediyeler veya il özel idareleri, SGK tarafından düzenlenmiş ilişiksizlik belgesi talep etmektedir.
Aynı şekilde ihale konusu işlerde de ihale makamları teminatın iadesi için SGK tarafından düzenlenmiş ilişiksizlik belgesi talep etmektedir.
Bu ilişiksizlik belgesinin düzenlenebilmesi için de işverenlerin; o ihale konusu iş veya özel bina inşaatıyla (o işe ait işyeri dosyasıyla) ilgili sigorta primi, işsizlik sigortası primi, idari para cezası, fark işçilik üzerinden hesaplanan prim, damga vergisi, eğitime katkı payı ve özel işlem vergisi ile bunlara ilişkin gecikme cezası, gecikme zammı ve diğer fer’ilerinden oluşan borçların bulunmaması şartı aranmaktadır.
Borcu Yoktur Yazısı İle İlişiksizlik Belgesi Arasındaki Farklar
Dolayısıyla ilişiksizlik belgesinin yukarıda belirtilen borcu yoktur yazısından üç önemli farkı bulunmaktadır.
– Borcu yoktur yazısında işverenlerin Sosyal Güvenlik Kurumuna olan tüm işyerleriyle ilgili prim borçları dikkate alınırken, ilişiksizlik belgesi verilmesinde sadece o işe ait işyeri dosyası dikkate alınmakta, işverenlerin başka işyeri dosyalarından veya başka işlerden kaynaklanan borçları dikkate alınmamaktadır.
– Borcu yoktur yazısı verilmesinde sadece prim borçlarına bakılırken ve belirtilen tutarların altındaki borçlar kesinleşmiş borç olarak görülmezken, ilişiksizlik belgesi verilmesinde ise prim dışındaki diğer borçlar da dikkate alınmakta ve hepsinin ödenmiş olması şartı aranmaktadır.
– Borcu yoktur yazısı verilirken tecil ve taksitlendirilmiş, yapılandırılmış borçlar engel teşkil etmemekte, ilişiksizlik belgesi verilmesinde ise borcun çeşitli kanunlara istinaden yapılandırılmış – taksitlendirilmiş olması dahi kabul edilmemekte, yapılandırılan borç tamamen ödendikten veya borcu karşılayacak miktarda bankalar ya da özel finans kurumları tarafından düzenlenmiş teminat mektupları ile Hazine Müsteşarlığınca ihraç edilen Devlet iç borçlanma senetleri veya bu senetler yerine düzenlenen belgelerin teminat olarak verilmesi halinde ilişiksizlik belgesi verilmektedir.
Devlet Yardımı – Teşvik ve Desteklerden Yararlanmak İçin Borcu Yoktur Yazısı
5510 sayılı Kanunun 90 ıncı maddesinin altıncı fıkrası uyarınca, belirli bölgelere veya sektörlere yönelik ya da kamu kurum ve kuruluşları tarafından verilen özel belgelere veya izinlere dayalı olarak kamudan kaynak tahsis edilmesi şeklinde kanun, kararname ve diğer mevzuatla sağlanan araştırma, geliştirme, üretim, yatırım, pazarlama ve benzeri tüm aşamalarda uygulanan devlet yardımı, teşvik ve desteklerden yararlanacak işverenlerden, Sosyal Güvenlik Kurumuna muaccel olmuş (son ödeme tarihi geçmiş) prim ve idari para cezası borçlarının bulunmadığına veya tecil ve taksitlendirildiğine ya da yapılandırıldığına dair belge ve bilgilerin istenmesi zorunluluğu bulunmaktadır.
Ancak Türkiye genelinde yazının düzenlendiği tarih itibariyle toplamı aylık brüt asgari ücret tutarından (2018 yılı için 2.029,50 TL) fazla olmayan prim, idari para cezası ile bunlara bağlı gecikme cezası ve gecikme zammı borçları bu kapsama girmemekte, borcu yoktur yazısı verilmesine engel teşkil etmemektedir. Aynı şekilde son ödeme tarihi geçmiş borç toplamı aylık brüt asgari ücret tutarından fazla olsa bile, tecil ve taksitlendirilmiş veya yapılandırılmışsa yine borcu yoktur yazısı verilmesine engel teşkil etmemektedir. www.isvesosyalguvenlik.com
