Seçimle iş başına gelenlerin sosyal güvenlik haklarını incelediğimiz yazı dizimizde bugün belediye başkanları ve muhtarların maaşlarını ele alıyoruz
Belediye başkanlarının maaşlarını Belediyeler Kanunu belirliyor. Belediyenin nüfusuna, büyükşehir olup olmamasına göre maaşlar farklılaşıyor.
Nüfus gösterge rakamını değiştirerek, kamu görevlilerinde olduğu gibi maaşı farklılaştırıyor. Belediye başkanlarının maaşı 7 bin Türk Lirası ile 25 bin Türk Lirası arasında değişiyor.
Fakat belediyelere ait şirketlerdeki yönetim kurulu üyelikleri nedeniyle ek ödemeler alabiliyorlar. Bu da maaşlarını farklılaştırıyor.
Belediye başkanlarının maaşları Belediyeler Kanununa göre hesaplanmakla birlikte, sosyal güvenlik için ödeyecekleri prim 5510 sayılı Kanunda belirlenen prime esas kazanç üzerinden hesaplanıyor. Kanuna göre; büyükşehir belediye başkanları için bakanlık genel müdürünün, diğer belediye başkanları için ise öğrenim durumları itibarıyla 657 sayılı Kanuna göre yükselebilecekleri dereceyi aşmamak kaydıyla, 657 sayılı Kanuna ekli (I) sayılı ek gösterge cetvelinin “VIII. Mülki İdare Amirliği Hizmetleri Sınıfı” bölümünün (d) bendinde belirtilenlerin prime esas kazançları üzerinden prim ödeniyor.
Kim ödüyor?
Muhtarların maaşları 2019 Ocak-Haziran döneminde 1.911,69-TL, Temmuz-Ağustos döneminde ise 2.007,27-TL olacak. Köy ve mahalle muhtarlarına 14750 gösterge üzerinden maaş ödeniyor.
Muhtarlar eski adıyla Bağ Kur’lu yeni adıyla 4/b’li sigortalı olduklarından sigorta bildirimlerini kendilerinin yapmaları ve primlerini kendilerinin ödemeleri gerekiyordu. 2017 yılında yapılan değişiklikle birlikte muhtarların primlerini devlet ödemeye başladı. Dolayısıyla muhtarların eline geçen maaşları da arttı. Muhtarların primleri İl Özel İdareleri veya Yatırım İzleme Koordinasyon Kurulu Başkanlıkları tarafından ödeniyor.
Emekli olarak çalışabilirler
Hem belediye başkanları hem de muhtarlar emekli olarak çalışabiliyorlar. Normalde emekli olduğu halde kamuda çalışmaya başlayanların emekli aylıkları kesiliyor. Bu nedenle belediye başkanlarının da aylıklarının kesilebileceği düşünülüyor. Fakat mahalli idareler seçimleri sonucuna göre görev alanlar bu kapsamdan hariç tutulmuş ve emekli aylığı alarak çalışmalarına olanak tanınmıştır. Köy ve mahalle muhtarlarından, emekli aylığı (emekli sandığı, ssk, bağkur) almakta olanların da emekli aylıkları kesilmez. Emekli aylıklarını alarak çalışmaya devam ederler.
Emekli aylığı almakta iken belediye başkan yardımcısı olarak görevlendirilenler 5335 sayılı Kanunun 30 uncu maddesinde sayılan istisnalar içinde yer aldıklarından emekli aylıkları kesilmez.
Başkan avantajlı
01.10.2008 tarihinden önce göreve başlayan belediye başkanları 5434 sayılı Emekli Sandığı Kanunu’na tabi olduklarından, en az iki yıl görev yapma şartı ile makam tazminatı alabiliyorlar. Emekli Sandığının aylık bağlamış olduğu belediye başkanları belediyenin büyüklüğüne göre 1500 ila 7000 gösterge rakamı üzerinden makam tazminatı, buna bağlı olarak temsil veya görev tazminatı alabiliyor.
1 Ekim 2008 tarihinden sonra ilk defa belediye başkanı seçilen ve daha önce sigortalılığı bulunmayan kişiler emeklilik işlemlerinde 5510 sayılı yasaya tabi olduklarından, 5510 sayılı yasanın 4-c maddesine tabi olurlar. 5510 sayılı yasaya göre emekli olacak belediye başkanlarına ise makam, temsil ve görev tazminatı ödenme imkanı bulunmuyor.
Muhtar ve ailesine sağlık hizmeti var
Muhtarların primlerinin İl Özel İdareleri tarafından ödenmesi ile muhtarlar ve aileleri sağlık hizmetlerinden sorunsuz olarak yararlanabiliyorlar. Muhtarlar kendi primlerini öderken en büyük sıkıntıyı sağlık hizmetlerine erişim noktasında yaşıyorlardı. Muhtar primini ödeyemeyince kendisi ve ailesi sağlık hizmeti alamayabiliyordu. Primler devlet tarafından ödenince bu sorun da ortadan kalktı. Belediye başkanları zaten 4-I-(c) kapsamında olduklarından sağlık güvencesi ile ilgili sorun yaşamıyorlardı.
Meclis Üyesi huzur hakkı alacak
Meclis başkan ve üyelerine, meclis ve komisyon toplantılarına katıldıkları her gün için, belediye başkanına ödenmekte olan aylık brüt ödeneğin günlük tutarının üçte birini geçmemek üzere meclis tarafından belirlenecek miktarda huzur hakkı ödeniyor. Huzur hakkı ödenecek gün sayısı, toplantı gün sayısından fazla olamıyor ve meclis üyelerine aynı gün için birden fazla huzur hakkı ödenemiyor. Meclis üyeleri hastalıkları süresince izinli sayılıyorlar. Ayrıca mazeretleri durumunda, bir yıl içindeki toplantı süresinin yarısını aşmamak şartıyla istekleri üzerine meclis tarafından izin verilebiliyor. Belediye meclisi tarafından brüt olarak belirlenen huzur hakkı ödeneğinden gelir ve damga vergisi kesiliyor.
Meclis üyeleri arasından encümen üyeliğine seçilen üyelere ödenek veriliyor. Belediye encümeni başkan ve üyelerine, nüfusu 10.000’e kadar olan belediyelerde (3.500), nüfusu 10.001 - 50.000’e kadar olan belediyelerde (4.500), 50.001 - 200.000’e kadar olan belediyelerde (6.000) ve 200.001’in üzerinde olan belediyelerde ise (7.500) gösterge rakamının Devlet memurları için belirlenen aylık katsayı ile çarpımı sonucu bulunacak tutarda aylık brüt ödenek verilir.Cem Kılıç http://www.milliyet.com.tr/yazarlar/cem-kilic/belediye-baskani-ve-muhtar-ne-2855478/
