Genel sağlık sigortalılığı veya bakmakla yükümlü olunan kimse statüsünde bulunanların değişmesi, birleşmesi veya çakışması da sigortalılar için sık karşılaşılan durumlar olabiliyor.
Zira örneğin işsiz ve bekâr bir kadın babasının sigortalı bakmakla yükümlü olunan kişi konumunda iken sigortalı olarak çalışmaya başlayıp ayrı bir statüde genel sağlık sigortalısı olabiliyor. Ya da bunun tersi olarak sigortalı iken işsiz kalıp bir süre sonra yeniden sigortalı veya emekli anne babasının bakmakla yükümlü olduğu kişi konumuna gelebiliyor.
Bugünkü yazımızda da bu tür geçişlerde genel sağlık sigortası haklarındaki değişikliği ele almak istedik.
Sürekli İş Göremezlik Geliri veya Ölüm Geliri Alanlar
İş kazası veya meslek hastalığı nedeniyle ölüm geliri bağlanan kişi aylık veya gelir sahibi kişi olarak 5510/60/f bendi kapsamında genel sağlık sigortalısı sayılmakta iken aynı zamanda başka bir kapsamda genel sağlık sigortalısı olması halinde, 5510/60/f bendi dışındaki o kapsam üzerinden sağlık hizmetlerinden faydalanması gerekiyor.
Örneğin iş kazası geçirmesi nedeniyle tarafına sürekli iş göremezlik geliri bağlanan kişinin aynı zamanda 4/a sigortalılığı kapsamında sigortalı olarak çalışmaya başlaması halinde 4/a sigortalılığına göre sağlık hizmetlerinden faydalanması gerekiyor.
Ölüm Aylığı Alanlar ile Bakmakla Yükümlü Olunanlar
Hak sahibi olarak ölüm aylığı (Dul veya yetim aylığı olarak) alması nedeniyle 5510/60/f bendi kapsamında genel sağlık sigortalısı olan kişinin aynı zamanda aktif SSK, Bağ-Kur veya 4/c sigortalısı veyahut isteğe bağlı sigortalı olması halinde genel sağlık sigortasından faydalanması SGK’ca 5510/60/a (Zorunlu sigortalılık) veya 5510/60/b (isteğe bağlı sigortalılık) bentleri kapsamında değil 5510/60/f bendi (Emekli, dul, yetim aylığı alanlar) kapsamında olduğu kabul edilerek uygulanıyor.
Örneğin eşinin ölümü nedeni ile hak sahibi olarak dul aylığı alan kişi aynı zamanda, 4/a sigortalısı olarak çalışmaya başlaması halinde 5510/60/f bendi kapsamında aldığı dul aylığı kapsamında sağlık hizmetlerinden faydalandığı kabul ediliyor.
Geçiş Mümkün
Bununla birlikte aldığı dul veya yetim aylığı kapsamında genel sağlık sigortalısı olan kişinin aktif sigortalılığa başlaması ve aktif sigortalılık kapsamında sağlık yardımından faydalanmayı istemesi halinde talep ettiği statüye göre işlem yapılması da mümkün bulunuyor.
Aylık - Gelir Çakışması
Kendi çalışmalarından dolayı gelir/aylık alması nedeniyle 5510/60/f bendi kapsamında genel sağlık sigortalısı olan bir kişinin aynı zamanda hak sahibi olarak gelir/aylık alması halinde, kendi çalışmalarından dolayı gelir/aylık aldığı kapsam üzerinden sağlık yardımlarından faydalanması gerekiyor.
Bakmakla yükümlü olunan kişide, birden fazla bakmakla yükümlülük halinin birleşmesi durumunda, yazılı olarak istemde bulunulması koşuluyla yapacağı tercihe göre işlem yapılması da mümkün bulunuyor.
Örneğin vefat eden annesi üzerinden hak sahibi olarak yetim aylığı alan kişi, aynı zamanda 5510 sayılı Kanunun geçici 4 üncü maddesi (5434 sayılı Kanuna tabi) kapsamında devlet memuru olarak çalışan babası üzerinden sağlık hizmetlerinden faydalanmayı talep etmesi halinde, durum değişikliği olmaması şartıyla 25 yaşını dolduracağı tarihe kadar tercih ettiği kapsam üzerinden bakmakla yükümlü olunan kişi olarak sağlık hizmetlerinden faydalanması mümkün bulunuyor.
İstiklal Savaşı, Kore ve Kıbrıs Gazileri ile Bunların Eşleri
1005 sayılı Kanuna göre aylık alan Milli mücadeleye iştirak eden ve bu sebeple kendilerine İstiklal Madalyası verilmiş bulunan İstiklal Savaşı gazileri, Kore gazileri, 1974 yılında Temmuz 1 inci ve Ağustos 2 nci Barış Harekatına Kıbrıs'ta fiilen görev alarak katılmış olan gaziler ile bunların eşleri, aynı zamanda 4/a (SSK), 4/b (Bağ-Kur) veya 4/c sigortalılıkları kapsamında zorunlu sigortalı olması veya isteğe bağlı sigortalı olması veyahut bu kapsamlardan gelir veya aylık alan kişi durumunda bulunması halinde katılım payından muaf tutulmaları nedeniyle 1005 sayılı Kanun kapsamında sağlık hizmetlerinden faydalandırılmaları gerekiyor. Şevket TEZEL
