ÖZET : 7161 sayılı Kanunla 6802 sayılı Gider Vergileri Kanunu, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu, 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu, 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu ve 4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanununda değişiklikler yapıldı. Bu değişiklikler aşağıdaki konulara ilişkindir.

– Varlık finansmanı fonlarının sermaye piyasalarında yaptıkları işlemler nedeniyle elde ettikleri paralar banka ve sigorta muameleleri vergisinden müstesna tutuldu.

– Gelir Vergisi Kanununda pilotlar ve kabin memurlarına ödenen ücretler ile teşvik gayesi ile verilen mükafatların gelir vergisinden müstesna tutulmasına ilişkin düzenlemelerde değişiklik yapıldı.

– Tarım Ürünleri Lisanslı Depoculuk Kanunu kapsamında düzenlenen ürün senetlerinin elden çıkarılmasından doğan kazançların, gelir ve kurumlar vergisinden müstesna tutulmasına yönelik düzenleme 31/12/2023 tarihine kadar uzatıldı.

– İmalat sanayiine yönelik yatırım teşvik belgesi kapsamındaki yatırım harcamaları için yatırıma katkı oranının artırımlı uygulanabilmesine yönelik düzenleme 2019 yılı sonuna kadar uzatıldı. – Organize sanayi bölgeleri ile küçük sanayi sitelerinin yenilenebilir ve diğer enerji tesisleri inşasına inşasına ilişkin, bunlara veya bunlar tarafından oluşturulan iktisadi işletmelere yapılan mal teslimleri ile hizmet ifaları KDV’den müstesna tutuldu.

– Kültür ve Turizm Bakanlığınca yayıncılık sertifikası verilmiş yayıncılar tarafından yapılan kitap ve süreli yayınların teslimi KDV’den müstesna tutuldu.

– Kur farkının KDV matrahına dahil olduğuna yönelik düzenleme yapıldı.

– 2011/2266 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile uygulama usul ve esasları belirlenen ve sınırları ve koordinatları gösterilen alanda yapılacak iyileştirme, yenileme ve dönüşüm projeleri kapsamında, trampa yolu ile kamulaştırılan taşınmazların Hazineye devir ve teslimi işlemlerinin katma değer vergisi, damga vergisi ve tapu harcından müstesna tutulmasına yönelik düzenlemenin uygulanma süresi 31/12/2020 tarihine kadar uzatıldı. Bu taşınmazların 31/12/2020 tarihine kadar Hazineye devrinden dolayı Gelir ve Kurumlar Vergisi Kanunlarına göre kazanç oluşmuş sayılmayacaktır.

– İmalat sanayine yönelik yatırım teşvik belgesi kapsamında; sabit yatırım öngörülen yatırımlara ilişkin inşaat işleri nedeniyle yüklenilen ve indirim yoluyla telafi edilemeyen katma değer vergisinin altı aylık/ yıllık dönemi izleyen bir yıl içerisinde belge sahibi mükellefe iade olunmasına yönelik düzenlemenin süresi 2019 yılı sonuna kadar uzatıldı.

– Şalgam suyu ile Türk Gıda Kodeksine göre çeşnili ve aromalı/aromalandırılmış içme sütleri, bebek ve devam sütleri sayılanlar 18.01.2019 tarihinden itibaren özel tüketim vergisine tabi olmadığı yönünde düzenleme yapıldı.

18.01.2019 tarihli ve 30659 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 7161 sayılı Vergi Kanunları İle Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile

— 6802 sayılı Gider Vergileri Kanunu

— 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu

— 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu

— 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu

— 4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanunu

ile diğer bazı Kanunlarda değişiklik ve düzenlemeler yapılmıştır. Yapılan bu değişiklikler aşağıdaki gibidir:

I- GİDER VERGİLERİ KANUNU’NDA YAPILAN DEĞİŞİKLİK

Varlık finansmanı fonlarının sermaye piyasalarında yaptıkları işlemler nedeniyle elde ettikleri paralar BSMV’den müstesnadır.

13/7/1956 tarihli ve 6802 sayılı Gider Vergileri Kanunu’nun 29’uncu maddesinin birinci fıkrasına (c) bendinden sonra gelmek üzere aşağıdaki (ç) bendi eklenmiştir.

“ç) Varlık finansmanı fonlarının sermaye piyasalarında yaptıkları işlemler nedeniyle elde ettikleri paralar,”

Yapılan düzenleme uyarınca; Varlık finansmanı fonlarının sermaye piyasalarında yaptıkları işlemler nedeniyle elde ettikleri paralar banka ve sigorta muameleleri vergisinden müstesna tutulmuştur.

Söz konusu düzenleme 18.01.2019 tarihi itibariyle yürürlüğe girmiştir.

II- GELİR VERGİSİ KANUNU’NDA YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER

1-) Pilotlar ve Kabin Memurlarına Ücret İstisnası Getirildi

31/12/1960 tarihli ve 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun 23’üncü maddesinin birinci fıkrasına aşağıdaki bent eklenmiştir.

“17. Kamu kurum ve kuruluşları hariç Türk Hava Kurumu veya kanuni veya iş merkezi Türkiye’de bulunan müesseselerde uçuş maksadıyla görevlendirilen, hava aracının sevk ve idaresiyle görevli pilotlar ile uçuş esnasında uçak içinde hizmet veren yetkili sivil havacılık otoritesince sertifikalandırılmış kabin memurlarına ödenen aylık ücretin gerçek safi değerinin %70’i (Cumhurbaşkanı, bu oranı %100’e kadar artırmaya, sıfıra kadar indirmeye yetkilidir.).”

Yapılan düzenleme uyarınca; Kamu kurum ve kuruluşları hariç Türk Hava Kurumu veya kanuni veya iş merkezi Türkiye’de bulunan müesseselerde uçuş maksadıyla görevlendirilen, hava aracının sevk ve idaresiyle görevli pilotlar ile uçuş esnasında uçak içinde hizmet veren yetkili sivil havacılık otoritesince sertifikalandırılmış kabin memurlarına ödenen aylık ücretin gerçek safi değerinin %70’i gelir vergisinden istisna edilmiştir.

Söz konusu istisna düzenlemesi 1 Şubat 2019 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere yayımı tarihi itibariyle yürürlüğe girmiştir.

2-) Pilotlar ve Kabin Görevlilerine Teşvik Gayesi ile Verilen Mükafatların Gelir Vergisinden Müstesna Tutulmasına Yönelik Düzenleme kaldırılmıştır. 

193 sayılı Kanunun 29’uncu maddesinin birinci fıkrasının (2) numaralı bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

Buna göre; pilotlar ve kabin görevlilerine ücret istisnası getirilmesine yönelik düzenlemeye paralel bir düzenleme yapılarak; kanuni veya iş merkezi Türkiye’de bulunan müesseselerde uçuş maksadıyla görevlendirilen pilotlar ile uçak içinde hizmet veren personele fiilen uçuş hizmetleri dolayısıyla teşvik gayesi ile verilen tazminatların, gündeliklerin, ikramiyelerin ve zamların gelir vergisinden müstesna olduğuna ilişkin düzenleme kaldırılmıştır.

Kamu kurum ve kuruluşlarında uçuş maksadıyla görevlendirilen, hava aracının sevk ve idaresiyle görevli pilotlar ile uçuş esnasında uçak içinde hizmet veren personele fiilen uçuş hizmetleri dolayısıyla yapılan aynı mahiyetteki ödemeler gelir vergisinden müstesnadır.

Söz konusu istisna düzenlemesi 1.2.2019 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere yayımı tarihi itibariyle yürürlüğe girmiştir.

3-) Ürün senetlerinin elden çıkarılmasından doğan kazançların gelir ve kurumlar vergisinden istisna edilmesi süresi 31/12/2013 tarihine kadar uzatıldı. 

193 sayılı Kanunun geçici 76’ncı maddesinin birinci fıkrasında yer alan “31/12/2018” ibaresi “31/12/2023” şeklinde değiştirilmiştir.

Yapılan düzenleme ile 10/2/2005 tarihli ve 5300 sayılı Tarım Ürünleri Lisanslı Depoculuk Kanunu kapsamında düzenlenen ürün senetlerinin elden çıkarılmasından doğan kazançların, gelir ve kurumlar vergisinden müstesna tutulmasına yönelik düzenleme 31/12/2023 tarihine kadar uzatılmıştır.

Söz konusu düzenleme 1.1.2019 tarihinden geçerli olmak üzere; yayımı tarihinde yürürlüğe girmiştir.  

III- KURUMLAR VERGİSİ KANUNU’NDA YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER

İmalat sanayiine yönelik yatırım teşvik belgesi kapsamındaki yatırım harcamaları için yatırıma katkı oranının artırımlı uygulanabilmesine yönelik düzenleme 2019 yılı sonuna kadar uzatılmıştır.

13/6/2006 tarihli ve 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun geçici 9 uncu maddesinin birinci fıkrasında yer alan “2017 ve 2018” ibaresi “2017, 2018 ve 2019” şeklinde değiştirilmiş ve maddeye aşağıdaki fıkra eklenmiştir.

“(2) Cumhurbaşkanı, birinci fıkrada yer alan süreyi bitiminden itibaren, sürenin bitimini takip eden her bir takvim yılı itibarıyla ayrı ayrı ya da birlikte, beş yıla kadar uzatmaya yetkilidir.”

Yapılan düzenleme uyarınca mükellefler 2019 yılında imalat sanayiine yönelik yatırım teşvik belgesi kapsamındaki yatırım harcamaları için, Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 32/A maddesinin ikinci fıkrasının (b) bendinde “%55”, “%65” ve “%90” şeklinde yer alan kanuni oranları sırasıyla “%70”, “%80” ve “%100” şeklinde ve (c) bendinde “%50” şeklinde yer alan kanuni oran ise “%100” şeklinde uygulayacaktır.

Ayrıca Cumhurbaşkanı, birinci fıkrada yer alan süreyi bitiminden itibaren, sürenin bitimini takip eden her bir takvim yılı itibarıyla ayrı ayrı ya da birlikte, beş yıla kadar uzatmaya yetkili kılınmıştır.

Söz konusu düzenleme 18.01.2019 tarihi itibariyle yürürlüğe girmiştir.

IV- KATMA DEĞER VERGİSİ KANUNU’NDA YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER

1-) Organize sanayi bölgeleri ile küçük sanayi sitelerinin yenilenebilir ve diğer enerji tesisleri inşasına inşasına ilişkin, bunlara veya bunlar tarafından oluşturulan iktisadi işletmelere yapılan mal teslimleri ile hizmet ifaları KDV’den müstesna tutulmuştur.

25/10/1984 tarihli ve 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun 13’üncü maddesinin birinci fıkrasının (j) bendine “haberleşme” ibaresinden sonra gelmek üzere“, yenilenebilir ve diğer enerji” ibaresi eklenmiştir.

Söz konusu istisna düzenlemesi 1.2.2019 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere yayımı tarihi itibariyle yürürlüğe girmiştir.

2-) Kültür ve Turizm Bakanlığınca yayıncılık sertifikası verilmiş yayıncılar tarafından yapılan kitap ve süreli yayınların teslimi KDV’den müstesna tutulmuştur.

25/10/1984 tarihli ve 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun 13’üncü maddesinin birinci fıkrasına aşağıdaki bent eklenmiştir.

“n) Kültür ve Turizm Bakanlığınca yayıncılık sertifikası verilmiş yayıncılar tarafından yapılan kitap ve süreli yayınların teslimi,”

Buna göre; Kültür ve Turizm Bakanlığınca yayıncılık sertifikası verilmiş yayıncılar tarafından yapılan kitap ve süreli yayınların teslimi KDV’den müstesnadır.

Söz konusu istisna düzenlemesi 1.2.2019 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere yayımı tarihi itibariyle yürürlüğe girmiştir.

3-) Kur farklarının KDV matrahına dahil olduğu hüküm altına alınmıştır

3065 sayılı Kanunun 24’üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendine “fiyat farkı,” ibaresinden sonra gelmek üzere “kur farkı,” ibaresi eklenmiştir.

Yapılan düzenleme ile kur farkının KDV matrahına dahil olduğu hüküm altına alınmış olup, söz konusu düzenleme 18.01.2019 tarihi itibariyle yürürlüğe girmiştir.

Bu kapsamda geçici vergi dönemi sonları ile yıl sonlarında yapılacak kur değerlemesi sonucu ortaya çıkan kur farkı KDV’ye tabi değildir. Ancak, döviz cinsinden veya dövize endeksli olarak belirlenen işlemlerde vergiyi doğuran olay ile ödeme/tahsilat tarihi arasında doğan kur farkı KDV’ye tabi olacaktır. 

4-) Geçici 35’inci Maddede Yer Alan Süreler Uzatıldı 

3065 sayılı Kanunun geçici 35’inci maddesinin birinci fıkrasında yer alan “31/12/2018” ibareleri “31/12/2020” şeklinde değiştirilmiştir.

2011/2266 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile uygulama usul ve esasları belirlenen ve sınırları ve koordinatları gösterilen alanda yapılacak iyileştirme, yenileme ve dönüşüm projeleri kapsamında, trampa yolu ile kamulaştırılan taşınmazların Hazineye devir ve teslimi işlemlerinin katma değer vergisi, damga vergisi ve tapu harcından müstesna tutulmasına yönelik düzenlemenin uygulanma süresi 31/12/2020 tarihine kadar uzatılmıştır. Bu taşınmazların 31/12/2020 tarihine kadar Hazineye devrinden dolayı Gelir ve Kurumlar Vergisi Kanunlarına göre kazanç oluşmuş sayılmayacaktır.

Söz konusu düzenleme 18.01.2019 tarihi itibariyle yürürlüğe girmiştir.

5-) İmalat sanayine yönelik yatırım teşvik belgesi kapsamında; sabit yatırım öngörülen yatırımlara ilişkin inşaat işleri nedeniyle yüklenilen ve indirim yoluyla telafi edilemeyen katma değer vergisinin altı aylık/ yıllık dönemi izleyen bir yıl içerisinde belge sahibi mükellefe iade olunmasına yönelik düzenlemenin süresi 2019 yılı sonuna kadar uzatılmıştır.

3065 sayılı Kanunun geçici 37’nci maddesinin birinci fıkrasında yer alan “2017 ve 2018” ibareleri “2017, 2018 ve 2019” şeklinde değiştirilmiş ve maddeye birinci fıkrasından sonra gelmek üzere aşağıdaki fıkra eklenmiştir.

“Cumhurbaşkanı, birinci fıkrada yer alan süreleri, bitiminden itibaren, sürelerin bitimini takip eden her bir takvim yılı itibarıyla ayrı ayrı ya da birlikte, beş yıla kadar uzatmaya yetkilidir.”

İmalat sanayine yönelik yatırım teşvik belgesi kapsamında; sabit yatırım öngörülen yatırımlara ilişkin inşaat işleri nedeniyle yüklenilen ve indirim yoluyla telafi edilemeyen katma değer vergisinin altı aylık/ yıllık dönemi izleyen bir yıl içerisinde belge sahibi mükellefe iade olunmasına yönelik düzenlemenin süresi 2019 yılı sonuna kadar uzatılmıştır.

Söz konusu düzenleme 18.01.2019 tarihi itibariyle yürürlüğe girmiştir.

V- ÖZEL TÜKETİM VERGİSİ KANUNU’NDA YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER

1-) Şalgam suyu ile Türk Gıda Kodeksine göre çeşnili ve aromalı/aromalandırılmış içme sütleri, bebek ve devam sütleri ÖTV’ye tabi değildir.

6/6/2002 tarihli ve 4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanununa ekli (III) sayılı listenin (A) cetvelinin 22.02 G.T.İ.P. numaralı sırasındaki “Mal İsmi” sütunundaki beşinci parantez içi hükümde yer alan “meyveli gazlı içecekler” ibaresi “meyveli gazlı içecekler; şalgam suyu;

Türk Gıda Kodeksine göre çeşnili ve aromalı/aromalandırılmış içme sütleri, bebek ve devam sütleri sayılanlar” şeklinde değiştirilmiştir.

Yapılan düzenleme uyarınca şalgam suyu ile Türk Gıda Kodeksine göre çeşnili ve aromalı/aromalandırılmış içme sütleri, bebek ve devam sütleri sayılanlar 18.01.2019 tarihinden itibaren özel tüketim vergisine tabi değildir.

2-) 18.01.2019 tarihinden önce ithal veya teslim edilen şalgam suları ile içme sütleri, bebek ve devam sütü sayılan içeceklerle ilgili olarak tahsil edilen tutarlar red ve iade edilmeyecektir.

4760 sayılı Kanuna aşağıdaki geçici madde eklenmiştir.

“GEÇİCİ MADDE 8- Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce ithal veya teslim edilen şalgam suları ile Türk Gıda Kodeksine göre çeşnili ve aromalı/aromalandırılmış içme sütleri, bebek ve devam sütü sayılan içeceklerle ilgili olarak, özel tüketim vergisi ve bu vergiye isabet eden katma değer vergisi bakımından vergi tarhiyatı yapılmaz, vergi cezası kesilmez, daha önce yapılmış olan tarhiyatlardan ve kesilmiş cezalardan varsa açılmış davalardan feragat edilmesi kaydıyla vazgeçilir, tahakkuk eden tutarlar terkin edilir, tahsil edilen tutarlar red ve iade edilmez.”

Yapılan düzenleme uyarınca; 18.01.2019 tarihinden önce ithal veya teslim edilen şalgam suları ile Türk Gıda Kodeksine göre çeşnili ve aromalı/aromalandırılmış içme sütleri, bebek ve devam sütü sayılan içeceklerle ilgili olarak aşağıdaki kurallar getirilmiştir.

⎯ Özel tüketim vergisi ve bu vergiye isabet eden katma değer vergisi bakımından vergi tarhiyatı yapılmaz.

⎯ Vergi cezası kesilmez.

⎯ Daha önce yapılmış olan tarhiyatlardan ve kesilmiş cezalardan varsa açılmış davalardan feragat edilmesi kaydıyla vazgeçilir.

⎯ Tahakkuk eden tutarlar terkin edilir.

⎯ Tahsil edilen tutarlar red ve iade edilmez.

Kaynak: TÜRMOB