5682 sayılı Pasaport Kanunu’nun 14. Maddesine istinaden Bakanlar Kurulu’nca alınan ve 22.03.2017 tarihinde yürürlüğe giren 2017/9962 sayılı "İhracatçılara Hususi Damgalı Pasaport Verilmesine İlişkin Esaslar Hakkında Kararı"na göre son 3 takvim yılı itibariyle -2018 yılı için- (2015, 2016 ve 2017 ) yıllık ortalama ihracatı;
- 1 milyon ABD doları ile 10 milyon ABD doları arasında (10 milyon dolar dahil) olan firmalara 1,
- 10 milyon dolar üzeriyle 25 milyon dolar arasında olan firmalara 2,
- 25 milyon dolar üzeriyle 50 milyon dolar arasında olan firmalara 3,
- 50 milyon dolar üzeriyle 100 milyon dolar arasındaki firmalar 4,
- 100 milyon dolar üzerinde ihracatı olan firmalara ise 5
yetkilisine hususi damgalı pasaport verilebilecektir. Yani, ihracatçılara 1 ile 5 kişi arasında yeşil pasaport alma hakkı tanınmıştır.
Hususi damgalı pasaport almaya hak kazanan mal ihracatçısı firmalar, resmi dış ticaret istatistikleri esas alınarak Ekonomi Bakanlığı tarafından belirlenir ve Ekonomi Bakanlığı Bölge Müdürlükleri (Bölge Müdürlüğü) ile İhracatçı Birlikleri Genel Sekreterliklerine bildirilmektedir. Hususi damgalı pasaport müracaatı için firmalar (İçişleri Bakanlığı ve Ekonomi Bakanlığınca müştereken hazırlanan) talep formu ile firmanın üyesi olduğu ihracatçı birliğine müracaat edilecektir. Müracaat sahibi tarafından eksiksiz olarak doldurulan ve imzalanıp ihracatçı birliğine ibraz edilen talep formundaki tüm bilgilerin tam ve doğru olarak doldurulduğuna ilişkin kontroller yapıldıktan sonra form bölge müdürlüğüne sunulur. Bölge müdürlüğünce onaylanan talep formu ve gerekli diğer belgelerle birlikte hususi damgalı pasaport müracaatının şahsen yapılması gerekmektedir.
Yukarıda adı geçen Kararın 6. maddesinin 3. Fıkrasına göre hizmet ihracatı yapan şirketler ile bunların satışlarına ilişkin tevsikin usul ve esaslarının ise Ekonomi Bakanlığı’nca yapılacak düzenlemeler ile belirleneceği açıklanmıştır. Bu Karar kapsamında hizmet ihracatına yönelik uygulama usul ve esasları belirleyen Genelge yayımlanmıştır. Genelgeye göre hizmet ihracatı yurtdışında yerleşik kişi veya kuruluşlara yönelik olarak yurtiçi veya yurtdışında gerçekleştirilen, yurtiçi veya yurtdışında faydalanılan Genelge Eki 1 de sayılan hizmet sunumlarını, hizmet ihracatçısı ise Genelge Eki 1 de belirtilen hizmet ihracatını gerçekleştiren gerçek veya tüzel kişileri ifade etmektedir.
Genelgenin 4. Maddesinde ise hizmet ihracatçılarının Ek-3 te yer alan Yeminli Mali Müşavir Tasdik Raporu ile diğer belgeleri de ekleyerek Koordinatör Birliğe başvuru yapacağı ifade edilmektedir.
Keza, 30575 sayı ve 23.10.2018 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan 214 Karar Numaralı Cumhurbaşkanlığı Kararına göre de, 2017/9962 sayılı "İhracatçılara Hususi Damgalı Pasaport Verilmesine İlişkin Esaslar Hakkında Kararı"nın 4. Maddesi değiştirilmiştir. Karara göre son üç takvim yılı itibarıyla, yıllık ortalama 5 inci maddede belirtilen tutarda ihracat yapan firmaların yetkililerine, 26/9/2004 tarihli ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun 53 üncü maddesinde belirtilen süreler geçmiş olsa bile; kasten işlenen bir suçtan dolayı bir yıl veya daha fazla süreyle hapis cezasına ya da affa uğramış olsa bile; Devletin güvenliğine karşı suçlar, anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlar, zimmet, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, güveni kötüye kullanma, hileli iflas, ihaleye fesat karıştırma, edimin ifasına fesat karıştırma, suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama veya kaçakçılık suçlarından mahkûm olmamaları, ayrıca devletin güvenliğine karşı faaliyette bulunduğuna karar verilen yapı, oluşum veya topluluklara üyelik, mensubiyet, iltisak ya da bunlarla irtibatlarının bulunmaması kaydıyla, iki yıl süreyle hususi damgalı pasaport verilebilir.
Cumhurbaşkanlığı Kararına göre her yıl ayrı ayrı ihracat tutarına ilişkin şartın tesis edilmesine gerek kalmadan, ortalama olarak bu şartı yakalayan ihracatçıların da yeşil pasaport almaları mümkün hale gelmiştir. Bir diğer ifadeyle, her yıl ayrı ayrı ihracat yapmadan da, yeşil pasaport alınması imkanı elde edilmiştir.
Bu Karar uyarınca hususi damgalı pasaport alabilecek durumda bulunanların eş ve çocuklarına hususi damgalı pasaport verilmemektedir.
İhracatçı firmaların sahipleri, ortakları ve çalışanları hususi damgalı pasaport hakkından yararlanabilecek, ayrıca firmanın sahip veya ortaklarının bir tüzel kişi olması halinde bu tüzel kişiliğin sahipleri, ortakları veya çalışanlarına da hususi damgalı pasaport verilebilecektir.
Serbest bölgelerin yurt dışına satışları, söz konusu ihracat tutarlarının belirlenmesinde dikkate alınacak, ancak yurt içinden serbest bölgeye getirilerek üretim ve işleme faaliyetine tabi tutulmadan yurt dışına yapılan satışlar bu tutarın hesaplanmasında dikkate alınmayacaktır.
Ali ÇAKMAKCI
Yeminli Mali Müşavir
This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it.
