Asgari işçilik uygulaması ülkemizde sosyal güvenlik alanında önemli bir yere sahip. Hem kayıtdışı istihdamın azaltılması hem de prim geliri elde edilmesi açısından uygulanması önem arzediyor. Asgari işçilik neticesinde ortaya çıkan fark prim tutarı ile idari para cezaları ise işverenleri bazen zor durumda bırakabiliyor. Bu noktada sık sık bir soru ile karşılaşıyoruz: Acaba asgari işçilikten doğan fark işçilik primi gider olarak yazılabilir mi? Bugünkü yazımızda bu sorunun cevabına yer vereceğiz.
Primler Gider Yazılabilir
5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 6 ncı maddesine göre, kurumlar vergisinin, mükelleflerin bir hesap dönemi içinde elde ettikleri safi kurum kazancı üzerinden hesaplanacağı, safi kurum kazancının tespitinde, Gelir Vergisi Kanununun ticari kazanç hakkındaki hükümlerinin uygulanacağı hüküm altına alınmış olup, bu hüküm uyarınca tespit edilecek kurum kazancından Kurumlar Vergisi Kanununun 8 inci maddesi ile Gelir Vergisi Kanununun 40 ıncı maddesinde yer alan giderler indirilebilecektir.
Gelir Vergisi Kanununun 40 ıncı maddesinin birinci fıkrasının (2) numaralı bendine göre ise işçilerin sigorta primlerinin (bu primlerin ödenmiş olması şartıyla), safi kazancın tespitinde gider olarak indirilebileceği hükmü yer almaktadır.
Öte yandan, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 88 inci maddesinin onbirinci fıkrasında da Kuruma fiilen ödenmeyen prim tutarlarının, gelir vergisi ve kurumlar vergisi uygulamasında gider yazılamayacağı belirtilmiştir.
Bu hükümlere göre primin gider olarak dikkate alınabilmesi için bu primlerin Sosyal Sigortalar Kurumuna fiilen ödenmiş olması gerekmektedir. Bu nedenle sigorta primleri, dönemine ve ait olduğu yıla bakılmaksızın fiilen ödendiği tarihte gider yazılacaktır.
Fark İşçilikten Doğan Primde Durum
Fark işçilikten doğan primin gider yazılıp yazılamayacağı hususunda Gelir İdaresi Başkanlığı’nın 05/08/2013 tarih ve 18008620-2011-721-8-79 sayılı Özelgesi bulunmaktadır. Bu özelgeye göre, işverenin asgari işçilik uygulaması sonucunda eksik işçilik bildiriminde bulunması dolayısıyla Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından eksik işçilik tutarı üzerinden hesaplanan ve kesinleşen prim ödemeleri, işverenin işçisine yaptırdığı hizmetin karşılığı olarak fiilen ödediği ücret dolayısıyla yapılan bir prim ödemesi olmayıp 5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununda yer alan bir düzenlemeden kaynaklanmaktadır.
Bu hüküm ve açıklamalara göre, Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından re'sen tahakkuk ettirilen sigorta primleri, fiilen Kuruma ödendiği tarihte gider olarak dikkate alınabilecektir. Dolayısıyla asgari işçilikten kaynaklanan fark prim ödemeleri de ödendiği tarih dikkate alınarak gider olarak yazılabilir.
Ceza ve Faizler İndirilebilir mi?
Bunun yanında belirtmek gerekir ki bu şekilde hesaplanan sigorta primleri nedeniyle kuruma ödenen para cezaları ile gecikme zamları ve faizlerin kurum kazancından indirilmesi mümkün değildir.
Nitekim Kurumlar Vergisi Kanununun "Kabul edilmeyen indirimler" başlıklı 11 inci maddesinde; her türlü para cezaları vergi cezaları, 6183 Sayılı Kanun hükümlerine göre ödenen cezalar, gecikme zamları ve faizler ile Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre ödenen gecikme faizlerinin kurum kazancının tespitinde gider olarak yazılamayacağı belirtilmiştir. Dr. Mehmet BULUT
