Vergi uygulamalarında pek çok meslek mensubu veya mükellef tarhiyat öncesi uzlaşmak hakkında, uzlaşma sonrası durum hakkında tenakuza düşmektedir. Örneğin; kendisine KDV ile ilgili, bir kat vergi ziyaı cezası kesilen bir mükellef tarhiyat öncesi uzlaşmaya katılıp, uzlaşmanın mümkün olamadığını kabul edelim. Tarhiyat öncesi uzlaşma ile ilgili kendisine inceleme raporu ile 200.000,00 TL KDV ve bir kat da yine 200.000,00 TL vergi ziyaı cezası ile ilgili tarhiyat öncesi uzlaşma komisyonundan davetiye gelen mükellef uzlaşmaya katılmıştır. Müzakere sonucu tarhiyat öncesi uzlaşmanın vaki olmadığı hakkında tutanak düzenlenmiştir. Örneğimizde ki vergi ziyaı cezası (3) kat yani, 600.000,00 TL VZC olsa idi, bu durumda tarhiyat öncesi uzlaşma olanağı ortadan kalkacaktır. Başka bir ifadeyle 3 kat kesilen vergi ziyaı cezaları tarhiyat öncesi uzlaşma kapsamına girmez.
Bu durumda, yukarıda ki mükellefin bağlı bulunduğu vergi dairesinden kendisine vergi ve ceza ihbarnamesinin tebligatını beklemek gerekecektir. Bu süreçten sonra, ne olur?
1) Mükellef veya vekili, tarhiyattan önce uzlaşmaya katılıp, uzlaşma sağlanamadığı için komisyon, teklif edilen rakamları “Tarhiyat öncesi uzlaşma komisyon kararına” aktarır. Bu teklif, mükellef açısından (30) gün ucu açık olarak beklenir. Mükellef, isterse öne sürülen teklifleri kabul konusunda 30 ‘uncu gün vergi dairesine gidip, imza atması halinde tarhiyat öncesi uzlaşma komisyon kararı geçerli olur.
2) Mükellef, tarhiyattan önce uzlaşma komisyonu huzurunda teklifi kabul etmeyip, uzlaşmaya varmayıp, dava açacağını beyan ederse uzlaşma sağlanmaz. Bu durumda, uzlaşmaya varılamadığına ilişkin tutanak düzenlenir. Daha sonra artık, mükellefin bağlı bulunduğu vergi dairesinden (1 no.lu) vergi ceza ihbarnamesinin tebligatı beklenir. İhbarname gelmeden bu aşamada dava açılamaz.
3) Mükellef, uzlaşma esnasında uzlaşmayı kabul eder teklifi kabul ederek tutanağı imza ederse uzlaşma sağlanır, mutabık olunur ve bu tutanaklara göre de ilgili vergi dairesine gidilip, tahakkuk fişleri alınır. Üzerinde uzlaşılan vergi ve ceza ve gecikme faizi bu tahakkuk fişleri üzerinde yer alır. Artık bu aşamadan sonra hiçbir şekilde, hiçbir mercii de dava açılamaz. (Vergi hatası hariç)
4) Üzerinde tarhiyattan önce uzlaşılan vergi ve cezalar hakkında, idare tarafından cumhuriyet savcılığına suç duyurusunda bulunulamaz. 213 sayılı VUK 359 md. hükmüne göre, Kamu Davası açılamaz. (Raporun konusu, sahte fatura kullanımı olsa dahi)
5) Sonuç olarak, tarhiyattan önce uzlaşma komisyonu nezdinde müzakereler de henüz vergi ve ceza ihbarnamesi ortada bulunmadığı için vergi inceleme raporundan yer alan, vergi ve cezalara göre görüşmeler devam eder. Eğer uzlaşma sağlanamadığı takdirde, dava açılabilmesi için bilahare vergi dairesinden vergi ve ceza ihbarnamelerinin tebliği beklenecektir.(1) Nazlı Gaye Alpaslan
-------------
(1) ÜREL Gürol, Vergi Usul Kanunu Uygulaması, Maliye ve Hukuk Yayınları, 2. Baskı, s.1041
