193 sayılı GVK’nun 94.md. hükmüne göre muhtasar beyanname verilebilmesi için mutlak surette nakden veya hesaben ödeme yapılmış olması zorunludur. Ödeme yapılmamış ise GVK md. 94,98 hükümlerine göre muhtasar beyanname verilmez.
Muhtasar beyanname verilebilmesi için personele bordro düzenlenmesi ve fiilen ödeme yapılması zorunludur. Çalıştırdığı personel sayısı 10 sayısının üzerinde olan işverenler tarafından muhtasar beyannamenin aylık verilmesi gerekir. 10 ve daha az personel istihdam eden işverenler için muhtasar beyanname üçer aylık dönemlerde verilebilir.
Yıl içerisinde 10 sayısının üzerinde personel çalıştırılması halinde müteakil aydan itibaren aylık muhtasar beyanname verme sistemine geçilecektir. 3’er aylık sisteme tabi olanlar her ay yerine Ocak, Nisan, Temmuz ve Ekim aylarının 23.günü akşamına kadar muhtasar beyanname vereceklerdir (bkz. GVK md.94,98).
Diğer taraftan, muhtelif şubelere ilişkin ödemelerin tek bir merkezden yapılması mümkündür. Bu durumda muhtasar beyanname tek bir merkezden verilebilir. (GVK md. 98) Bu gibi durumlarda aynı belediye sınırları içerisinde muhtelif yerlerden yapılan ödemelerin tek merkezden bildirilmesi yeterli olacaktır.
Yıl içerisinde personel sayısında olası artış ve azalışlar nedeniyle beyanname verme periyodu değişebilir. Bu gibi durumlarda vergi dairesine dilekçe ile başvurulması yeterlidir.
Bir başka önemli konu ise GVK md. 94 kapsamında muhtemel tevkifat beyanlarında mutlak surette makbuz düzenlenmesi ve buna göre ödeme yapılması halinde muhtasar beyannamenin verilmesi gerektiği hususudur. Örneğin; çiftçiden tarımsal ürün alımı sırasında müstahsil makbuzu tanzimine bağlı olarak muhtasar beyannamenin verilmesi ve buna uygun ödemenin yapılması zorunludur. Müstahsil makbuzlarında ayrıca SGK kesintisi yapılması gerektiği dikkat edilmelidir. Serbest meslek stopajlarında ise makbuzun tanzimi ve ödemenin yapılması gerekecektir. Kira ödemelerinde ise yine kira ödemesine bağlı olarak muhtasar beyanname verilir. Kira ödemeleri ile ilgili olarak Maliye Bakanlığı banka sistemi üzerindeki kira ile ilgili havale, EFT, para transferlerini izlemektedir. Yine elektrik sayaçları, su sayaçları, doğalgaz sayaçları baz alınarak buradaki abonelik numarası üzerinden kira beyanlarının çapraz kontrolü yapılabilmektedir. Nazlı Gaye Alpaslan
