Bir önceki paylaşımımda, 258 hesaba ait düzeltme farklarının özel fonlara alınması işleminin, ekstra özellikli olduğunu belirtmiştim.
ŞİMDİ KONUYU BİRAZ AÇALIM:
Hatırlanacağı üzere yapılmakta olan yatırımlardan kaynaklanan düzeltme farklarının gelir olarak dikkate alınmasının doğuracağı vergi etkisi çok eleştirilmiş ve Ekim ayında yayımlanan 7529 sayılı Yasa ile önemli bir düzenleme yapılmıştı.
Düzenleme kısaca şöyle: Yapılmakta olan yatırımlar hesabına ait düzeltme farkları pasifte özel bir fon hesabına alınır ve dönem kazancının tespitinde dikkate alınmaz.
Bu konuda terddüt doğuran önemli hususlar var ve bu hususların açıklığa kavuşturulması için bir tebliğ veya sirküler yayımlanmasını bekliyoruz.
TEBLİĞ YA DA SİRKÜLER YAYIMLANMASINI BEKLERKEN, TEREDDÜTLÜ KONULAR İLE İLGİLİ "KİŞİSEL GÖRÜŞLERİM" İSE ŞÖYLE:
✳️ Yasanın çıktığı tatihten önce yapılan ED işlemleri nedeniyle 698 hedaba alınan farklar iptal edilmeli ve bu farklar dahil yılın tamamı için 258 hesaba ait ED farkların 549'da izlenmelidir. Zira, Kanun maddesi 1.1.2024 tarihinden geçerli olmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girdi.
✳️ Yatırım yıl içerisinde bitmiş ve ilgili olduğu duran varlık hesabına alınmış ise (örneğin, 252 hesaba çekilmiş ise) yatırımın bittiği aya kadar 258 hesaba; yılın kalan kısmı için ise ilgili duran varlık hesabına ED uygulanmalıdır. (Bu durumda 549'a alınacak kısım tabi ki 258 için hesaplanan ED farklıdır.)
✳️ 2024 yılında yatırım bitti ise 2024 yılı ve izleyen dört yıl boyunca (yani toplamda beş yıl) 549 hesapta izlenen tutar eşit taksitler halinde ilgili dönem kazancına eklenmelidir. Bu uygulamaya yatırımın bitip de aktifleştirildiği dönemde başlanılır.
✳️ 549 hesap normalde ED uygulamasına tabidir. Ancak Yasada yer verilen özel düzenleme uyarınca bu kapsamdaki 549 için ED uygulanmayacak, yeniden değerleme oranında değerleme yapılacaktır.
Esas terddüt de burada. Yatırımın bittiği ilk yıl için yeniden değerleme yapılacak mıdır? Örneğin, Aralık 2024'te biten yatırıma ait 549 hesap için 2024 yılında yeniden değerleme yapılacak mıdır? Yoksa sonraki yıl mı yeniden değerleme uygulamasına başlanacaktır?
Bu konu ile ilgili KİŞİSEL GÖRÜŞÜM yatırımın bittiği yılı izleyen yılda yeniden değerleme uygulamasına başlanması yönünde. Fakat konu yoruma açık. GİB'in yapacağı belirlemeyi takip etmekte fayda var.
✳️ Bir diğer önemli tederrüt de, 549 hesap için hesaplanan yeniden değerleme farkının karşı hesabının ne olacağı, maliyete mi yoksa gidere mi ekleneceği hakkında.
Çıkarılmasını beklediğimiz Tebliğ ya da Sirkülerde, bu konu ile ilgili olarak;
yeniden değerleme farklarının hiç muhasebeleşmeyeceği, haricen hesaplanarak sadece beyanname üzerinde ilgili dönemlerin matrahına ekleneceği şeklinde, düzenleme yapılacağı bekleniyor. Yani karşı hesabın ne olacağını düşünmemize gerek olmayacak.?
KONU DAHA DA UZATILABİLİR. AMA İÇİMİZ DARALDI ?, ŞİMDİLİK BURADA KAPATAYIM.
