Bu konu ile ilgili olarak kısa bir süre önce paylaştığım ankete katılanların;
%57'si virmanlamanın zorun olduğu,
%24'ü virmanlamanın ihtiyari olduğu,
%14'ü virmanlanmaması gerektiği,
şeklinde görüş bildirdi.
BENİM ŞAHSİ GÖRÜŞÜM VİRMANLANMASINA GEREK OLMADIĞI ŞEKLİNDE:
ŞÖYLE Kİ;
- Öncelikle şu hususu ortaya koymakta fayda var:
Tek Düzen Hesap Planımız, "malesef" çok daraltıcı ve spesifik.
Gereğinden fazla "kural bazlı".
ASLINDA;
Eğer çekin vadesi varsa,
O halde bu çek hazır değer olamaz ve hazır değerlerde izlenemez, şeklinde konuya bakılabilirdi.
Fakat, neticede şöyle de bir gerçek var:
Mevzumuz çek.
Ve çekler için hesap planında ihdas edilen hesaplar 101 ile 103.
▶️ Çek Kanunu Geçici 1. maddesinin yürürlükte olmadığı dönemde, çekteki vade çeki çek olmaktan çıkarıyordu. Zira Çek Kanununda öngörülmeyen bir şekilde fiili durum oluşturularak çeke vade konuluyordu. Şimdi ise, Kanun hükmüne göre ve dolayısıyla Kanuna uygun bir şekilde, çekte vade oluşturulmuş oluyor. Yani, çek Kanun karşısında çek vasfını koruyor.
Hesap planımız da çeklerin 101 ve 103 hesaplarda izlenmesi gerektiğini söylüyor. Kural bu şekilde.?
Muhasebenin diğer temel ilkeleri gibi özün önceliği ilkesi de elbette çok önemli. Tek Düzen Hesap Planı oluşturulurken bu ilkeler göz önünde bulundurularak, hesap kodları ve isimleri ihdas edilmiş. Çekler için de 101 ve 103 hesaplar ihdas edilmiş.
BASİT BİR ÖRNEKTEN HAREKET EDELİM:
Varsayalım ki 18 ay vadeli bir banka mevduat hesabımız var. Yani, özün önceliği yönünden bakarsak, aslında hazır değer niteliğinde değil. Biz bu banka mevduatını başka bir hesaba virmanlıyor muyuz? Hayır, virmanlamıyoruz; tartışmıyoruz bile ? (Örnekler çoğaltılabilir).
Çünkü, hesap planında, banka mevduatlarının 102.Bankalar hesabında izlenmesi gerektiği belirtiliyor ki benzer durum çekler için de söz konusu bence.
➡️ Yani, çekin keşide tarihi ileri bir tarih olsa dahi söz konusu evrak, hukuk aleminde yine "çek"tir ve Tek Düzen Hesap Planına göre çekler 101/103 hesaplarda izlenir, kanaatindeyim.
Konunun; özellikle ihale katılım şartları arasında sayılan bilanço rasyoları ve vergisel yönden çok önemli sonuçlar doğurabileceğini unutmayalım.
