Taraflar arasındaki özel hukuk uyuşmazlıkları için arabulucuya başvurabilirsiniz. Ceza davaları, boşanma davaları, velayet davaları, vasi atanması gibi kamu hukukunu ilgilendiren (Mahkeme kararı zorunluluğu bulunan) davalar için arabuluculuk yoluna başvuramazsınız.
Mesela trafik kazası sonucunda, Hukuk Mahkemeleri’nde görülecek olan tazminat davası açmak yerine arabulucuya başvurabilirsiniz. Meydana gelen zarar arabuluculuk sürecinde müzakere edilerek ödenecek tazminat konusunda taraflar anlaşabilir.
Ödenmeyen çek, senet ya da cari hesap nedeniyle icra takibi açmak, alacak davası açmak yerine arabulucuya başvurabilirsiniz. Alacağınız için yeni bir vade belirleyip, takside bağlayabilirsiniz. Bunun avantajı şudur; tarafların arabulucu ile birlikte hazırladıkları anlaşma belgesi ilam niteliğindedir (Kesinleşmiş Mahkeme Kararı) .Bu anlaşma belgesinde ödenmeyen tutar icra takibine konulabilir ve icra takibi için harç ödemezsiniz. Ayrıca ilam niteliğinde olduğundan ötürü borçlu tarafından itiraz edilemez. Ancak borcunu ödemiş ise belge ile itiraz edebilir.
Bunlar gibi alacak, hukuki durumun tespiti gibi davalar için arabuluculuğa başvurabilirsiniz. Bir iş hukuku arabulucusu birbirlerine muhalif işçi ve işvereni masaya oturtmayı başarır, her iki tarafın da kabul edebileceği ortak bir pazarlık anlaşmasına varmalarına yardımcı olur. Bir ticaret arabulucusu tartışmalı bir patent ihlali anlaşmazlığını sonuçlandırır.
Ya da anlaşmazlıkların çözümünde arabulucuya başvuru tarafların birbiri ile temasa geçme, toplantı düzenleme, görüşmeleri başlatma konusunda zorluk yaşadıklarında, tarafların arasında konuyu müzakere etmeye engel bir güven eksikliği varsa ve sebeple görüşmeler hararetli tartışma şeklinde geçiyorsa, yanlış algılar ve kalıplar iletişimi engelliyorsa, anlaşmazlığa konu birden çok problem varsa ve taraflar hangisini önce çözeceklerini bilmiyorlarsa, taraflar arasında fikir ayrılığı varsa arabulucuya başvurabilirsiniz.
Kimdir bu arabulucu? Arabulucu; tüm tarafların kabul ettiği, taraflar adına bağlayıcı karar verme yetkisi olmayan ancak onları yönlendiren, bilgilendiren, tarafların anlaşmaya varmalarını sağlayan etkili sorun çözme ve müzakere çözme yöntemlerini kullanarak tarafların anlaşmazlığa müdahil olan ve bunları kağıda dökerek resmileştiren kişidir.
Av. Ege DEMİRALP
UZMAN ARABULUCU
