Uzlaşma Kapsamı:
Bilindiği üzere tarhiyat öncesi uzlaşma kapsamına vergi incelemesi sonucunda tarh edilecek vergiler ve bunlara ilişkin kesilecek vergi ziyaı cezaları ile (14.10.2021 tarihinden bu yana) belirli tutarın üzerindeki usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezaları; tarhiyat sonrası uzlaşma kapsamına ise vergi daireleri tarafından mükellef adına tarh edilen vergiler, bunlara ilişkin olarak kesilecek vergi ziyaı cezaları ve (14.10.2021 tarihinden bu yana) belirli tutarın üzerindeki usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezaları girmekte olup söz konusu tutar her yıl Hazine Ve Maliye Bakanlığınca yeniden belirlenerek ilan edilmektedir.
Usulsüzlük / Özel Usulsüzlük Uzlaşma Tutarı:
Uzlaşma kapsamına alınan usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezalarının tutarı, her yıl bir önceki yıla ilişkin olarak Vergi Usul Kanununun mükerrer 298’inci maddesine göre tespit edilen yeniden değerleme oranında artırılmak suretiyle uygulanmaktadır.
30.12.2023 tarihli ve 32415 (2. Mükerrer) sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 556 nolu VUK Genel Tebliği ile bu tutar 2024 yılı için 23.000,00 TL üzeri olarak belirlenmiştir.
Buna göre hangi yıla ilişkin olursa olsun, mükelleflere 2024 yılı içinde kesilecek usulsüzlük veya özel usulsüzlük cezalarının tarhiyat öncesi ya da sonrası uzlaşmaya konu edilebilmesi için ceza tutarının fiil bazında 23.000,00 TL’den fazla olması gerekmektedir.
Cezanın Fiil Bazında Kesilmesi:
213 sayılı VUK’un Ek-1’inci maddesinde yapılan değişiklikle tarhiyat öncesi / sonrası uzlaşmaya konu edilebilecek usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezalarının tespitinde cezayı gerektiren fiil bazında kesilecek toplam ceza tutarı dikkate alınmaktadır. Bu sebeple cezanın uzlaşma kapsamına girip girmediğinin tespiti, fiil bazında kesilen ceza tutarına göre yapılmalıdır.
Örneğin 2024 yılı içinde tamamlanan vergi incelemesi sonucunda mükellefe 213 sayılı VUK’un (353/1) maddesi kapsamında 33.000,00 TL, mükerrer (355/5) maddesi kapsamında ise 16.000,00 TL özel usulsüzlük cezası kesilmiş olsun.
(353/1) madde kapsamında kesilen 33.000,00 TL ceza tutarı, 2024 yılı için 23.000,00 TL olarak belirlenen uzlaşma haddini aştığından, söz konusu özel usulsüzlük cezası ile ilgili olarak mükellefin tarhiyat öncesi uzlaşma hakkı bulunmaktadır.
Ancak mükerrer (355/5) madde kapsamında kesilen ceza tutarı, 2024 yılı için belirlenen uzlaşma haddinin altında kaldığından mükellefin, madde kapsamında kesilen özel usulsüzlük cezası ile ilgili uzlaşmaya girme hakkı bulunmamaktadır.
Özel Usulsüzlük Cezası Uzlaşma Kapsamına Girmezse?
Kesilen usulsüzlük veya özel usulsüzlük cezasının, belirlenen uzlaşma haddinin altında kalması nedeniyle uzlaşma kapsamına girmemesi durumunda, mükelleflerin cezalarda indirim müessesesinden yararlanma hakkı bulunmaktadır.
213 sayılı VUK’un:
376’ıncı maddesinde: ‘İkmalen, resen veya idarece tarh edilen vergi / vergi farkı ve vergi ziyaı, usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezalarının yarısının ihbarname tebliğ tarihinden itibaren otuz gün içinde vadesinde ödeyeceğinin bildirilmesi durumunda kesilen cezanın yarısının indirileceği’
Ek-1’inci maddesinde ise: ‘2024 yılı için 23.000,00 TL’yi aşmayan usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezaları için Kanunun 376’ncı maddesindeki indirim oranının % 50 artırımlı olarak uygulanacağı’ belirtilmiştir.
Buna göre 2024 yılı içinde uzlaşma kapsamına girmeyen usulsüzlük / özel usulsüzlük cezası kesilen mükelleflerin, VUK’un 376’ncı maddesinden belirtilen esaslar dahilinde vergi dairesine başvurmaları durumunda, VUK’un 376’ncı ve Ek-1 maddeleri gereği, kesilen ceza tutarının sadece yüzde 25’inin ödenmesi mümkündür.
Uzlaşmadan Sonra Başka Bir İndirim Daha Mümkün mü?
Uzlaşılan usulsüzlük / özel usulsüzlük ceza tutarlarının % 25’inin silinmesi mümkündür.
VUK’un 376’ncı maddesine göre, uzlaşmanın vaki olması durumunda üzerinde uzlaşılan vergi veya vergi farkının tamamı ile vergi cezalarının %75’inin ödeme süreleri içinde ödenmesi halinde üzerinde uzlaşılan cezanın %25’i indirilir.
Böylece, 2024 yılında uzlaşma kapsamına giren ve üzerinde uzlaşılan usulsüzlük / özel usulsüzlük cezalarının % 75’inin 1 ay içinde ödenmesi durumunda uzlaşılan cezanın %25’i yani kalan % 25’lik tutar vergi dairesince terkin edilir.
