Uzun süren yüksek ölçekli bir yatırım yapıyorsunuz, bunun için bankalardan kredi kullanmışsınız ve yatırımlarınız halen devam ediyor. Peki herhangi bir iktisadi faaliyete başlamadan bu yatırım nedeniyle nasıl vergi çıkabilir sorusu aklınıza gelebilir. Ama maalesef bu kapsamdaki işletmeler 2024 yılında faaliyete geçmese bile bu yatırımlar üzerinden enflasyon düzeltmesi kaynaklı vergi ödeyecekler.
Kısaca uygulamayı özetlersek; 258-Yapılmakta Olan Yatırımlar hesabı parasal olmayan kıymet olarak belirlenmiş olup, enflasyon düzeltmesine tabi tutulacaktır. Düzeltme ise söz konusu yatırımlara ait geçmiş her ay sonu itibarıyla kesinleşmiş harcama tutarlarının o ayın düzeltmeye esas tarih olarak dikkate alınması yoluyla bulunacak düzeltme katsayısı ile çarpılması ve bulunan bu tutarların toplanması suretiyle yapılacaktır.
Yapılmakta olan yatırımlar içerisinde reel olmayan finansman maliyeti var ise bu tutarlar düşülecektir. 2023 hesap dönemi sonu bilançoya ait düzeltme ile sınırlı olmak üzere, amortisman süresi bitmemiş olan kıymetlere ilişkin maliyet veya alış bedelinden düşülen reel olmayan finansman maliyetinden amortisman ayrılmamış tutar, 2024 ve sonraki hesap dönemlerinde 5 yılda ve eşit taksitler halinde dönem kazancının tespitinde gider olarak dikkate alınabilecektir.
31.12.2023 tarihli bilançolarda yer alan “Yapılmakta Olan Yatırımlar” hesabından ayrıştırılan ROFM bu kapsamda değerlendirilerek 5 yılda ve eşit taksitler halinde dönem kazancının tespitinde gider olarak dikkate alınabilecek midir? Konu ile ilgili olarak Gelirler Genel Müdürlüğü tarafından verilen 09/02/2005 tarih ve B.07.0.GEL.0.29/2968-298-364-15378 sayılı özelgede, özetle aktifte yer alan ve üzerinden hali hazırda amortisman ayrılabilen iktisadi kıymetler için bunun mümkün olduğu, henüz aktifleştirilmediği için amortismana tabi olmayan yapılmakta olan yatırımlar hesabında izlenen varlıklar için böyle bir olanağın bulunmadığı açıklanmıştır.
Sonuçta uzun yıllar alan yüksek ölçekli yatırımlarda maliyete eklenen ROFM’nin maliyetlerden çıkarılması ve beyannamede indirim konusu yapılmaması, amortisman gideri ve finansman gideri oluşmayan bu yatırımları yapan işletmelerin, enflasyon düzeltmesi ile birlikte ciddi vergi yükleriyle karşı karşıya kalmaları sonucunu doğuracaktır. Henüz hiçbir faaliyeti olmayan ve gelir yaratmayan bu yatırımlar üzerinden değer artışına bağlı vergileme yapmak bu işletmeler üzerinde olumsuz etki yaratacağı açıktır. Bu konunun da ihtirazı kayıtla dava konusu edilmesinde fayda görmekteyiz.
Dr. Salih BAYRAM YMM
Linked paylaşımından Alıntı Yapılmıştır
