2023 yılı enflasyon düzeltmesi işlemleri ile 2024 yılı enflasyon düzeltmesi işlemleri, aşağıda belirtilen birkaç istisna dışında farklı değildir. Hatta 2024 yılı düzeltme işlemleri, 2023 yılı düzeltme işlemlerine göre (geçmiş tarihlere gidilmeyip sadece bir yıllık dönem esas alındığı için) çok daha kolaydır.
Kısaca bu farkları şu şekilde sıralayabiliriz :
1) Stokların düzeltilmesinde kullanılan toplulaştırılmış yöntemlerde 2024 yılında değişiklik yapılmıştır. 2023 yılı için kullanılan iki yöntemden biri olan Basit Ortalama Yöntemi uygulaması devam etmektedir. Diğer yöntem (Stok Devir Hızı Yöntemi) yerine 2024 yılında Hareketli Ağırlıklı Ortalama Yöntemi kullanılacaktır. Bu arada, 2024 yılında bu yöntemlerden birini seçen mükellefler, üç hesap dönemi geçmeden bir başka yönteme geçemezler.
2) 2023 yılı düzeltmesi sonucunda oluşan ve gider ve maliyet kalemlerini etkileyen fark tutarlarının 2024 yılı açılış fiş kaydından sonra Ocak ayında maliyet ve gider hesaplarına aktarılması işlemi unutulmamalıdır.
3) Birikmiş amortismanlar 2023 yılından farklı olarak, 2024 yılında tüm diğer parasal olmayan kalemler gibi düzeltilecektir.
4) Önceki dönemle ilgili 570/580 kar veya zarar tutarları 2023 yılında olduğu gibi 698 numaralı hesaba sıfırlanmayacak, diğer parasal olmayan kalemler gibi düzeltmeye tabi tutulacaktır.
5) 2023 yılı enflasyon düzeltmesi sonucunda “698- Enflasyon Düzeltme Hesabın' da oluşan borç kalıntısı “580- Geçmiş Yıllar Zararları” hesabına, alacak kalıntısı ise “570- Geçmiş Yıllar Karları” hesabına alınır. 2024 yılında ise, aynı hesabın borç kalıntısı “658- Enflasyon Düzeltmesi Zararları” hesabına, alacak kalıntısı ise “648- Enflasyon Düzeltmesi Karları” hesabına aktarılır. Bu yolla, 2023 yılı düzeltme sonuçları vergisel sonuç doğurmadığı halde, 2024 yılı sonuçlarının vergi matrahını etkilemesi sağlanmakta, gelir tablosunda da dolaylı yoldan bir sonuç düzeltmesi yapılmaktadır.
6) Şayet uzamazsa 2024 yılı 1.geçici vergi döneminde düzeltmelerinin muhasebe kayıtları, 698 hesap kalanının devredileceği hesap dışında 2023 yılı kayıtları ile aynıdır. (Sonuçta da oluşan “648” ya da “658” hesap, diğer gelir tablosu hesapları gibi “690” hesaba gidecektir.) örneğin 2024 dönem sonunda, “698” Hesap borç bakiyesinin (Enflasyon düzeltmesi sonucunda çıkan zarar tutarı olsaydı ) “658- Enflasyon Düzeltmesi Zararları” hesabına devri;
—————- 31.03.2024 ———————–
658 ENLASYON DÜZELTMESİ ZARARLARI XXX
698 ENFLASYON DÜZELTME HESABI XXX
—————————————————
7)2023 yılının düzeltme sonuçları doğrudan her hangi bir biçimde raporlanmamaktadır. 2024 yılı düzeltme sonuçları ise, doğrudan raporlanmaktadır. 2023 yılı düzeltilmiş bilançosu, 2024 yılı düzeltilmiş bilançosunun önceki dönem sütununa taşınmakta, böylece dolaylı yoldan raporlanmaktadır.
Kynk: Nusret KURDOĞLU (Merhum, Mekanı Cennet Olsun)
