Bir önceki dönem 2003 ve 2004 yıllarında yapılan enflasyon düzeltmesinde kanuni süresinde ayrılmayan amortisman tutarları fiilen ayrılmış kabul edilmişti.2023 ve sonraki dönemlere ilişkin yapılan düzenlemede ise ayrılmayan amortismanlar fiilen ayrılmış gibi kabul edilmemektedir.
Amortisman ayrılmaması durumunda ticari kazançta meydana gelen artış, takvim yılı sonu itibariyle özkaynak durumuna da olumlu yönde etki etmektedir. Bu durumda özkaynakların bilanço değeri daha yüksek gözükmekte ve enflasyon düzeltmesinde vergiye esas düzeltme zararını da arttırmaktadır. Dolayısıyla enflasyon düzeltmesine ilişkin 555 Sıra No’lu VUK Tebliğ’de ‘’ 213 sayılı Kanunun 320 nci maddesi gereği amortismana tabi iktisadi kıymetlerin üzerinden, daha önceki yıllarda ayrılmamış amortisman tutarları ayrılmış gibi kabul edilmeyecek ve enflasyon düzeltmesinde dikkate alınmayacaktır. Bu tutarların enflasyon düzeltmesi sonrasında da gider olarak dikkate alınamayacağı tabiidir’’ hükmüne yer verilmiştir.
- Enflasyon Düzeltmesi Yapılırken Zamanında Ayrılmamış Amortismanlar Vergi Matrahına Etki Edecek Mi?
Süresi dolmasına rağmen ayrılmamış amortismanlar sebebi ile ilgili amortismana tabi iktisadi kıymetin net defter değeri de sıfırlanmamış olacaktır.Bu durumda ilgili kıymetler şirket aktifinde izleyen yıllarda da aktif bakiye vermeye devam edecek.
Enflasyon düzeltmesi yapılırken, işletmelerin varlıklarının yani aktif kıymetlerinin düzeltilmesi sonucu oluşan farklar karlılığını artırırken, kaynak kalemlerinin yani pasif kıymetlerin düzeltilmesi sonucu oluşan farklar zarar arttırıcı etki yaratacağını biliyoruz. Dolayısıyla bu kıymetlerin yapılacak vergili düzeltmede işletmenin karlılığını arttırırken beraberinde ilave vergi yükü de getirebileceğini de söyleyebiliriz.
Sonuç ve Görüşümüz
Açıkçası amortisman ayrılmadığı dönem ile ilgili elimizde çok fazla alternatifimiz yok. Kişisel görüşümüz önceki dönemde ayrılmamış amortismanları faydalı süresi dolan kıymetler için 2023 yılı sonunda ayırarak, yılsonu itibariyle kanunen kabul edilmeyen gider olarak dikkate alabileceğiniz yönünde. 2023 yılında yapılacak enflasyon düzeltmesi sonraki yıllarda yapılacak düzeltmelerde oluşacak vergi matrahına dolaylı da olsa etki edecek. Bu sebeple yılı sonlandırmadan önce düzeltme yapılacak parasal olmayan kalemleri tekrar kontrol etmekte fayda var.
09.02.2024
Emre Özerçen
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it.
