SERMAYE PİYASASI KANUNU’NDA KRİPTO VARLIKLARIN VE KRİPTO VARLIK HİZMET SAĞLAYICILARIN DÜZENLENMESİNE DAİR DEĞİŞİKLİK TASLAĞI
(6362 SAYILI SERMAYE PİYASASI KANUNUNDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR KANUN TEKLİFİ)
MADDE 1 - 6/12/2012 tarihli ve 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanununun 3 üncü maddesine aşağıdaki bentler eklenmiştir.
“aa) Cüzdan: Dağıtık defter teknolojisi veya benzer bir teknoloji üzerindeki kripto varlıkların transfer edilebilmesini ve bu varlıkların ya da bu varlıklara ilişkin özel ve açık anahtarların çevrim içi veya çevrim dışı olarak depolanmasını sağlayan yazılım, donanım, sistem ya da uygulamaları,
- Kripto varlık: Dağıtık defter teknolojisi veya benzer bir teknoloji kullanılarak sanal olarak oluşturulup saklanabilen, dijital ağlar üzerinden dağıtımı yapılan ve değer veya hak ifade edebilen gayri maddi varlıkları,
- Kripto varlık alım satım platformu (Platform): Kripto varlık alım satım işlemlerinin gerçekleştirildiği kuruluşları,
çç) Kripto varlık hizmet sağlayıcı: Kripto varlık alım satım platformları, kripto varlık saklama hizmeti sağlayan kuruluşları ve bu Kanuna dayanılarak yapılacak düzenlemelerde kripto varlıklarla ilgili olarak hizmet sağlamak üzere belirlenmiş kuruluşları,
- Kripto varlık saklama hizmeti: Kripto varlık alım satım platformları müşterilerinin kripto varlıklarının veya bu varlıklara ilişkin cüzdandan transfer hakkı sağlayan özel anahtarların saklanmasını ve Kurulca belirlenecek diğer saklama hizmetlerini”
MADDE 2 – 6362 sayılı Kanunun 13 üncü maddesinin birinci fıkrasına aşağıdaki cümle eklenmiştir.
“Kurul bu madde hükümlerine tabi olmaksızın sermaye piyasası araçlarının kripto varlık olarak ihracına ilişkin esaslar belirleyebilir.”
MADDE 3 – 6362 sayılı Kanunun 35/A maddesinin birinci fıkrasına aşağıdaki cümle eklemiştir.
“Kurul, dağıtık defter teknolojisini veya benzer bir teknolojik altyapıyı geliştiren, değeri bu teknolojiden ayrıştırılamayan nitelikte olan ve Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu’nun belirleyeceği usul ve esaslar çerçevesinde onayladığı kripto varlıkların satış ya da dağıtımının, ortaklığa veya borçlanmaya tabi olmaksızın kitle fonlaması yöntemiyle halktan para toplanması suretiyle yapılması konusunda belirleme yapabilir.”
MADDE 4 - 6362 sayılı Kanuna aşağıdaki madde eklenmiştir.
“Kripto varlık hizmet sağlayıcıları
Madde 35/B – (1) Sermaye piyasası araçlarına özgü haklar sağlayan kripto varlıklara ilişkin olarak düzenleyici işlemler tesis etmek, özel ve genel nitelikte kararlar almak ve tedbir ve yaptırım uygulamak konusunda Kurul yetkilidir. Ödeme hizmetleri ve elektronik para mevzuatı kapsamında elektronik para olarak kabul edilen kripto varlıklara ilişkin Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası; sunulan bir ürün veya hizmete erişilmesini amaçlayan veya bunları temsil eden kripto varlıklara ilişkin Ticaret Bakanlığı, düzenleyici işlemler tesis etmek, özel ve genel nitelikte kararlar almak ve tedbir ve yaptırım uygulamak konusunda yetkilidir. Bunlarla sınırlı olmamak üzere, kripto varlıklar taşıdıkları özellikler ve vaadettikleri haklara göre, aynı unsurları yazılı, sözlü ve sair yöntemlerle sunmaları halinde geçerli olan mevzuat hükümlerine tabidir.
- Kripto varlık hizmet sağlayıcılara, platformlar üzerinden kripto varlıkların alınıp satılmasına, kripto varlıkların transferine ve saklanmasına ilişkin usul ve esaslar Kurul tarafından düzenlenir.
- Kripto varlık alım satım platformlarının kurulabilmesi ve faaliyete başlaması için Kuruldan izin alınması zorunlu olup, platformlar münhasıran Kurulca belirlenecekfaaliyetleri yerine getirirler. Bu platformların kuruluşlarına ve faaliyete başlamalarına, ortaklarına, yöneticilerine, personeline, sermayelerine ve sermaye yeterliliğine, yükümlülüklerine, bilgi sistemleri ve teknolojik altyapılarına, pay devirlerine, yapabilecekleri faaliyetlere, faaliyetlerinin geçici veya sürekli olarak durdurulmasına ilişkin esaslar ile platformların faaliyetleri sırasında uymaları gereken diğer ilke ve esaslar Kurul tarafından belirlenir.
- (a) Kripto varlık hizmet sağlayıcılarının ortaklarının;
- 9/6/1932 tarihli ve 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu veya diğer mevzuat hükümlerine göre müflis olmaması, konkordato ilan etmiş olmaması, uzlaşma suretiyle yeniden yapılandırma başvurusunun tasdik edilmiş olmaması ya da hakkında iflasın ertelenmesi kararı verilmiş olmaması,
- Tasfiyeye tabi tutulan bankerler ile iradi tasfiye haricinde faaliyet izni iptal edilmiş faktoring, finansal kiralama, finansman, tasarruf finansman ve sigorta şirketleri ile para ve sermaye piyasalarında faaliyet gösteren kurumlarda doğrudan veya dolaylı olarak yüzde on veya daha fazla paya sahip olmaması veya kontrolü elinde bulundurmaması,
- Taksirli suçlar hariç olmak üzere affa uğramış olsalar bile mülga 1/3/1926 tarihli ve 765 sayılı Kanun, 5237 sayılı Kanun veya diğer kanunlar uyarınca basit veya nitelikli zimmet, zimmet, irtikâp, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, güveni kötüye kullanma, dolanlı iflas gibi yüz kızartıcı suçlar ile istimal ve istihlâk kaçakçılığı dışında kalan kaçakçılık suçlarından, resmî ihale ve alım satımlara fesat karıştırma, edimin ifasına fesat karıştırma, bilişim sistemini engelleme, bozma, verileri yok etme veya değiştirme, banka veya kredi kartlarının kötüye kullanılması, suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama suçlarından, terörizmin finansmanı ve 27/12/2020 tarihli ve 7262 sayılı Kitle İmha Silahlarının Yayılmasının Finansmanının Önlenmesine İlişkin Kanunun beşinci maddesinde sayılan suçlardan veya Devletin şahsiyetine karşı işlenen suçlar ile egemenlik alametlerine ve organlarının saygınlığına karşı suçlardan, Devletin güvenliğine karşı suçlardan, Anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine ve milli savunmaya karşı suçlardan, Devlet sırlarını açığa vurma suçu ile Devlet sırlarına karşı suçlardan ve casusluktan, yabancı devletlerle olan ilişkilere karşı suçlardan, 12/4/1991 tarihli ve 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanunu kapsamındaki suçlardan, vergi kaçakçılığı suçlarından veya bu suçlara iştirakten hükümlü
bulunmaması, kasten işlenen bir suçtan dolayı beş yıl veya daha fazla süreyle hapis cezasına mahkum olmaması ya da bu Kanunda yazılı suçlardan kesinleşmiş mahkûmiyetinin bulunmaması,
- Kanunun 101 inci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi uyarınca işlem yasaklı olmaması,
- Gerekli mali güç ve işin gerektirdiği dürüstlük ve itibara sahip bulunması,
- Tüzel kişi olması hâlinde ortaklık yapısının şeffaf ve açık olması şarttır.
- Yönetim kurulu üyelerinin ve yönetim kurulu üyesi olmaksızın kripto varlık hizmet sağlayıcıyıtemsile yetkili kişilerin bu maddenin (a) bendinde yer alan mali güç şartı hariç ortaklar için öngörülen şartları taşımaları zorunludur.
- Kripto varlık hizmet sağlayıcınındağıtılabilir kârının yarısından fazlasını tek başına alma hakkına haiz olan veya şirket esas sözleşmesi uyarınca yönetim kurulunda üye sayısının yarısından fazlasını seçme veya aday gösterme şeklinde temsil edilme hakkına sahip olan gerçek kişilerin bu maddenin (a) bendinde yer alan mali güç şartı hariç ortaklar için öngörülen şartları taşımaları zorunludur.
(ç) Kripto varlık hizmet sağlyıcının tüzel kişi kurucu ortaklarının sermayesinin veya oy haklarının doğrudan veya dolaylı olarak %10 veya daha fazlasını temsil eden payları ile bu oranın altında olsa dahi yönetim kurulunda temsil edilme hakkı veren imtiyazlı paylarına sahip ortaklarının da (a) bendinde yer alan şartları taşımaları zorunludur. Kuruluştan sonraki ortaklık yapısı değişikliklerinde, kripto varlık hizmet sağlayıcının sermayesinin veya oy haklarının doğrudan veya dolaylı olarak %10 veya daha fazlasını temsil eden payları ile bu oranın altında olsa dahi yönetim kurulunda temsil edilme hakkı veren imtiyazlı paylarına sahip tüzel kişi ortaklarının, sermayesinin veya oy haklarının doğrudan veya dolaylı olarak %10 veya daha fazlasını temsil eden payları ile bu oranın altında olsa dahi yönetim kurulunda temsil edilme hakkı veren imtiyazlı paylarına sahip ortaklarının da (a) bendinde yer alan şartları taşımaları zorunludur.
- Kripto varlık hizmet sağlayıcının sermayesinin veya oy haklarının doğrudan veya dolaylı olarak %10 veya daha fazlasını temsil eden payları ile bu oranın altında olsa dahi yönetim kurulunda temsil edilme hakkı veren imtiyazlı paylarına sahip gerçek ve tüzel kişi ortakları ile (ç) bendinde belirtilen ortakların, (a) bendinin 5 numaralı alt bendi hariç olmak üzere, (a) bendinde belirtilen nitelikleri kaybetmeleri hâlinde, sahip oldukları payları (a) bendinde belirtilen şartları sağlayan kişilere altı ay içinde devretmeleri gerekir. Söz konusu süre içinde devredilecek paylara düşen oy haklarının kimlerce ve nasıl kullanılacağı Kurul tarafından belirlenir.
- Platformlarca kendi nezdlerinde işlem görecek kripto varlıkların belirlenmesine ve bunların işlem görmesinin sonlandırılmasına ilişkin yazılı prosedür oluşturulması zorunlu olup, bu konuda Kurul tarafından ilke ve esaslar düzenlenebilir. Bir kripto varlığın işlem görebilecek olarak belirlenmiş olması bunların kamuca tekeffülü anlamına gelmez.
- Müşterilerin kripto varlık transferlerinin gerçekleştirildiği cüzdanlara ve nakit transferlerinin gerçekleştirildiği banka hesaplarına ilişkin kayıtlar yetkilendirilmiş kuruluşlarca takip edilebilir şekilde tutulur. Müşterilerin kripto varlık transfer işlemlerinde yetkilendirilmiş kuruluşlar tarafından, transferin karşı tarafında olan cüzdan adreslerinin sahibine ilişkin müşterilerden beyan alınır. Yetkilendirilmiş kuruluşlar vasıtasıyla transfer edilebilecek azami kripto varlık miktarı ve bunların cari değerine ilişkin limitlere dair Hazine ve Maliye Bakanlığının uygun görüşü doğrultusunda Kurulca belirleme yapılabilir.
- Platformların müşterilerine ait kripto varlıkların, müşterilerin kendi cüzdanlarında bulundurulması esastır. Müşterilerin kripto varlıkları kendi cüzdanlarında bulundurmamaları sebebiyle uğrayabilecekleri kayıplar, bu Kanunun kripto varlık hizmet sağlayıcıların sorumlulukları ile ilgili hükümleri saklı kalmak kaydıyla, müşterilerin kendi sorumluluğundadır. Müşterilerin kendi cüzdanlarında bulundurmayı tercih etmedikleri kripto varlıklara ilişkin saklama hizmetinin, Kurul tarafından yapılacak düzenleme uyarınca yetkilendirilmiş ve BDDK tarafından uygun görülen bankalarca veya Kurulca yetkilendirilmiş diğer kuruluşlarca sunulması ve müşterilere ait nakitlerin bankalarda tutulması esastır. Kurul, her bir kripto varlık için veya bunların dayandığı teknolojik özellikler ya da kripto varlıkların nitelik ve nicelikleri kapsamında saklama konusunda ayrı esaslar belirlemeye yetkilidir.
- Müşterilere ait nakitler ve kripto varlıklar, kripto varlık hizmet sağlayıcıların malvarlığından ayrı olup, kayıtlar da bu hükme uygun olarak tutulur. Müşterilerin her ne suretle olursa olsun kripto varlık hizmet sağlayıcıları nezdinde bulunan nakit ve kripto varlıkları, kripto varlık hizmet sağlayıcılarının borçları nedeniyle, kripto varlık hizmet sağlayıcılarının mal varlığı ise müşterilerin borçları nedeniyle kamu alacakları için olsa dahi haczedilemez, müşterilerin ayrıca yazılı ön izni olmaksızın rehnedilemez, iflas masasına dâhil edilemez ve üzerlerine ihtiyati tedbir konulamaz.
- Kripto varlık alım satım platformları ile bu platformlarda işlem yapmak isteyen müşteriler arasında imzalanan sözleşmeler yazılı şekilde veya uzaktan iletişim araçlarının kullanılması suretiyle mesafeli olarak ya da mesafeli olsun olmasın Kurulun yazılı şeklin yerine geçebileceğini belirlediği ve bir bilişim veya elektronik haberleşme cihazı üzerinden gerçekleştirilecek ve müşteri kimliğinin doğrulanmasına imkân verecek yöntemler yoluyla kurulabilir ve buna ilişkin usul ve esaslar Kurul tarafından belirlenir. Platformlar sözleşme ilişkisi kurdukları müşterilerin kimliklerini, hesap açmadan önce 5549 sayılı Suç Gelirlerinin Aklanmasının Önlenmesi Hakkında Kanun ve ilgili diğer mevzuat hükümleri kapsamında tespit etmekle yükümlüdür.
- Kripto varlıklara yönelik yatırım danışmanlığı ve portföy yöneticiliği yapılmasına ilişkin usul ve esaslar Kurulca belirlenir.
- Kripto varlık alım satım platformları ile bunların müşterileri arasındaki ilişkiler ve platformlarda gerçekleştirilen işlemler nedeniyle taraflar arasında oluşan uyuşmazlıklar genel hükümlere tabidir. Platformlara Kurul tarafından faaliyet izni verilmiş olması, işlemlerin kamunun güvencesi altında olduğu anlamına gelmez.
- Platformlarda fiyatlar serbestçe oluşur. Yurtdışı piyasalarda da işlem gören ve fiyatı yurtdışı piyasalarda da oluşan kripto varlıklara ilişkin işlemler hariç olmak üzere, platformlarda gerçekleştirilen makul ve ekonomik bir gerekçeyle açıklanamayan ve platform nezdindeki işlemlerin güven, açıklık ve istikrar içinde çalışmasını bozacak nitelikteki eylem ve işlemlere ilişkin bu Kanunun 104 üncü maddesi hükümleri kıyasen uygulanır. Platformlar işlemlerin güvenilir, şeffaf, etkin, istikrarlı, adil, dürüst ve rekabetçi bir şekilde gerçekleşmesinin sağlanması ve piyasa bozucu nitelikteki eylem ve işlemlerin tespit edilmesi, önlenmesi ve tekrarlanmaması amacıyla emir ve işlem esaslarını belirler, bünyelerinde gerekli gözetim sistemini kurar ve her türlü önleyici tedbirleri alır. Platformlar nezdlerinde gerçekleştirilen piyasa bozucu nitelikte eylem ve işlemlere ilişkin olarak tespitleri yapmak, bu nitelikteki eylem ve işlemleri gerçekleştiren hesapların kısıtlanması, durdurulması ve kapatılması dahil olmak üzere gerekli tedbirleri almak ve ulaşılan tespitleri rapora bağlayarak Kurula bildirmekle yükümlüdür.
- Kripto varlık hizmet sağlayıcıların Kanuna ve ilgili mevzuata uygunluğunun denetimi konusunda Kanunun 88, 89 ve 90 ıncı maddeleri hükümleri kıyasen uygulanır. Kripto varlık hizmet sağlayıcılara kuruluş ve faaliyet izni verilmesi ile bunların Kanuna ve ilgili mevzuata uygunluğunun denetiminde Kanunun 88 nci maddesinin birinci fıkrası uyarınca belirlenen yetkiye haiz olarak Kurul personeli ile birlikte denetim faaliyeti icra etmek üzere, Kurul’un talebi üzerine Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu personeli görevlendirilir.
- Kripto varlıklar bu Kanunun 82 nci maddesinde düzenlenen yatırımcı tazmin hükümlerine tabi değildir.
- Kripto varlık alım satım platformları, yayın, ilan, reklam ve duyurularıyla ilgili olarak Kurulca belirlenen esaslara uyarlar.
- Kripto varlık hizmet sağlayıcılarının hukuka aykırı faaliyetleri ile nakit ödeme ve/veya kripto varlık teslim yükümlülüklerini yerine getirememesinden kaynaklanan zararlardan kripto varlık hizmet sağlayıcıları sorumludur. Zararın kripto varlık hizmet sağlayıcılarından tazmin edilememesi veya edilemeyeceğinin açıkça belli olması hâlinde; kripto varlık hizmet sağlayıcı mensupları kusurlarına ve durumun gereklerine göre zararlar kendilerine yükletilebildiği ölçüde sorumlu olup, şahsi sorumlulukla ilgili olarak bu Kanunun 110/B maddesi hükümleri uygulanır.
- Siber saldırı, teknik arızalar, operasyonel hatalar veya kripto varlık hizmet sağlayıcı mensuplarından kaynaklı suiistimaller neticesinde oluşan zararlardan kripto varlık hizmet sağlayıcıları sorumludur. Zararın kripto varlık hizmet sağlayıcılarından tazmin edilememesi veya edilemeyeceğinin açıkça belli olması hâlinde; kripto varlık hizmet sağlayıcı mensupları kusurlarına ve durumun gereklerine göre zararlar kendilerine yükletilebildiği ölçüde sorumlu olup, şahsi sorumlulukla ilgili olarak bu Kanunun 110/B maddesi hükümleri uygulanır.
- Kripto varlık hizmet sağlayıcılarının mali denetimi ve bilgi sistemleri denetimi Kurulca ilan edilen listede yer alan bağımsız denetim kuruluşlarınca yapılır. Kripto varlık hizmet sağlayıcılarının bilgi sistemleri denetimine ilişkin ilave usul ve esaslar Kurulca belirlenir.
- Bu maddeye ya da Kurulca yapılacak düzenlemelere aykırı fiillerde bulunanlara bu Kanunun 103 ve 105’inci maddeleri uyarınca idari para cezası uygulanır.
- Kripto varlık hizmet sağlayıcıları bu Kanunun 111, 112, 113 ve 115 inci maddeleri hükümlerine tabidir.
- Kripto varlıkların rehninde 20/10/2016 tarihli ve 6750 sayılı Ticari İşlemlerde Taşınır Rehni Kanununun 1 inci maddesinin dördüncü fıkrası1 uygulanır.2
- Kripto varlık hizmet sağlayıcıları bu Kanunda atıf yapılan hükümler dışında bu Kanunun diğer hükümlerine tabi değildir. Kanunun işbu maddesinde düzenlenip açıklık bulunmayan ya da uygulamanın yönlendirilmesi gereken hususlarda bu Kanunun 128 inci maddesinin ikinci fıkrası kapsamında Kurul düzenleyici işlemler tesis ederek ve özel nitelikli kararlar alarak uygulamayı düzenlemeye ve yönlendirmeye yetkilidir.”
MADDE 4 - 6362 sayılı Kanuna aşağıdaki madde eklenmiştir.
“Kripto varlık hizmet sağlayıcılarının usulsüz işlemleri, izinsiz kripto varlık hizmet sağlayıcılığı faaliyeti ve kripto varlıklara yönelik hukuka aykırı yatırım danışmanlığı ve portföy yöneticiliği faaliyetlerinde uygulanacak tedbirler
Madde 99/A - (1) Kripto varlık hizmet sağlayıcıların hukuka aykırı faaliyet ve işlemlerinde uygulanacak tedbirler için bu Kanunun 96 ncı maddesi; izinsiz kripto varlık hizmet sağlayıcılığı faaliyetinde uygulanacak tedbirler için bu Kanunun 99 uncu maddesi; izinsiz kripto varlık hizmet sağlayıcılığı faaliyetinde bulunanların ilan, reklam ve açıklamalarına ilişkin olarak bu Kanunun 100 üncü maddesinin birinci fıkrası hükümleri kıyasen uygulanır.
- Kurul, kripto varlık hizmet sağlayıcıların faaliyetlerinden kaynaklanan nakit ödeme ve kripto varlık teslim yükümlülüklerini yerine getiremediği veya kısa sürede yerine getiremeyeceği ya da bunlardan bağımsız olarak mali yapılarının ciddi surette zayıflamakta olduğu ya da mali durumunun taahhütlerini karşılayamayacak kadar zayıflamış olduğunun tespiti hâlinde üç ayı geçmemek üzere verilecek uygun süre içinde mali yapılarının güçlendirilmesini istemeye ya da herhangi bir süre vermeksizin doğrudan kripto varlık hizmet sağlayıcılarının faaliyetlerini geçici olarak durdurmaya; faaliyet yetkilerini kaldırmaya; sorumluluğu tespit edilen yöneticilerin ve çalışanların imza yetkilerini sınırlamaya ve kaldırmaya yetkilidir. Bu fıkra uyarınca faaliyetleri geçici olarak durdurulan kripto varlık hizmet sağlayıcıları için bu Kanunun 97 nci maddesinin üçüncü fıkrası3 hükümleri kıyasen uygulanır.
- Kurulca belirlenen esaslara ya da yasaklara aykırı olarak internet üzerinden ilan, reklam ve duyuru yapıldığına ilişkin bilgi edinilmesi halinde, Kurulun başvurusu üzerine Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu, ilgili internet sitesine erişimi engeller. Kurulca belirlenen esaslara aykırı olarak internet dışındaki mecralardan ilan, reklam ve duyuru yapıldığının tespiti
1 Ticari İşlemlerde Taşınır Rehni Kanunu Amaç ve Kapsam
Madde 1- (4) Bu Kanun, sermaye piyasası araçları ile türev araçlara ilişkin finansal sözleşmeleri konu edinen rehin sözleşmeleri ile mevduat rehnine uygulanmaz.
2 6750 sayılı Ticari İşlemlerde Taşınır Rehni Kanunu’nun “Üzerinde rehin hakkı kurulabilecek taşınır varlıklar” başlıklı 5 inci maddesinde, rehin hakkının maddede bentler halinde belirtilen varlıklar üzerinde kurulabileceği düzenlenmiş olup, (p) bendinde “benzeri her türlü taşınır varlık ve hak” şeklinde genelleştirme yapılmıştır. Kripto varlıkların yorum yoluyla ticari işlemlerde taşınır rehnine konu olmamasının sağlanması amaçlanmaktadır. Böylelikle Kanun’da yer alan rehinli taşınır siciline kayıt yapılaması, bu şekilde bu hakkın üçüncü kişilere ileri sürülebilmesi gibi bu aşamada hukuki açıdan sorun oluşturabilecek bir alana girilmemiş olacaktır.
3 Malvarlığının korunmasına ilişkin hükümler halinde, sorumluların ilgili mevzuat uyarınca ilan ve reklamları durdurulabilir, kanuna aykırı belgeleriyle, ilan ve reklamları toplatılabilir.
- Kurulca belirlenen esaslara aykırı olarak kripto varlıklara yönelik yatırım danışmanlığı ve/veya portföy yöneticiliği yapıldığına ilişkin bilgi edinilmesi halinde, Kurulun başvurusu üzerine Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu, ilgili internet sitesine erişimi engeller. Aykırılığın 4/5/2007 tarihli ve 5651 sayılı İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanunun 3. maddesinin birinci fıkrasının (s) bendinde tanımlanan sosyal ağ sağlayıcılardaki içeriklerle gerçekleştiğine ilişkin bilgi edinilmesi halinde Kurulun başvurusu üzerine Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu, ilgili içeriklerin çıkarılmasını veya içeriklere erişimin engellenmesini sosyal ağ sağlayıcıdan talep eder.
- Yurt dışında yerleşik platformlar tarafından Türkiye’de yerleşik kişilere yönelik faaliyette bulunulması izinsiz kripto varlık hizmet sağlayıcılığı sayılır. Yurt dışında yerleşik platformlar tarafından Türkiye’de iş yeri açılması, Türkçe internet sitesi oluşturulması, sunulan kripto varlık hizmetlerine ilişkin olarak doğrudan ve/veya Türkiye’de yerleşik kişi ya da kurumlar aracılığıyla tanıtım ve pazarlama faaliyetlerinde bulunulması durumlarından herhangi birinin varlığı halinde faaliyetlerin Türkiye’de yerleşik kişilere yönelik olduğu kabul edilir. Faaliyetlerin Türkiye’de yerleşik kişilere yönelik olduğunun tespitine ilişkin ilave kıstaslar Kurul tarafından belirlenebilir.”
MADDE 5 - 6362 sayılı Kanunun 101 inci maddesine aşağıdaki fıkra eklenmiştir.
“(3) Bu Kanunun 106 ncı ve 107 nci maddelerinde sayılan fiillerin işlendiğine yönelik makul şüphe bulunan ve söz konusu fiillerle ilgili olarak internet ortamının ya da 5651 sayılı Kanunun 3 üncü maddesinin birinci fıkrasının (s) bendinde tanımlanan sosyal ağ sağlayıcılardaki içeriklerin vasıta olarak kullanıldığının tespit edilmesi durumunda, Kurulun başvurusu üzerine Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu ilgili internet sitesine erişimi engeller ve/veya sosyal ağ sağlayıcıdan ilgili içeriklerin çıkarılmasını veya içeriklere erişimin engellenmesini talep eder.”
MADDE 6 - 6362 sayılı Kanunun 103 üncü maddesine aşağıdaki fıkra eklenmiştir.
“(9) Bu maddede ve bu Kanunun 104 üncü maddesinde belirtilen menfaat hesaplamalarında, kişinin menfaatin elde edilmesiyle bağlantılı işlemler ve faaliyetlerde ödediği komisyonlar, kredi faizleri, danışmanlık ücretleri ve Kurulca benzer kapsamda olduğu değerlendirilen diğer maliyetleri dikkate alınmaksızın hesaplama yapılır.”
MADDE 7 - 6362 sayılı Kanuna aşağıdaki madde eklenmiştir.
“İzinsiz kripto varlık hizmet sağlayıcılığı faaliyeti
Madde 109/A - (1) İzin almaksızın kripto varlık hizmet sağlayıcısı olarak faaliyet yürüttüğü tespit edilen gerçek kişiler ve tüzel kişilerin yetkilileri üç yıldan beş yıla kadar hapis ve beş bin günden on bin güne kadar adli para cezası ile cezalandırılırlar.
(2) 5651 sayılı Kanunun 8 inci maddesi, bu maddenin birinci fıkrasında yer alan suçlar bakımından da uygulanır.”
MADDE 8 - 6362 sayılı Kanuna aşağıdaki madde eklenmiştir.
“Zimmet
Madde 110/A - (1) Görevi nedeniyle kendisine tevdi edilmiş olan veya koruma, saklama ve gözetimiyle yükümlü olduğu para veya para yerine geçen evrak veya senetleri, diğer malları veya kripto varlıkları kendisinin ya da başkasının zimmetine geçiren kripto varlık hizmet sağlayıcı yönetim kurulu başkan ve üyeleri ile diğer mensupları, altı yıldan on iki yıla kadar hapis ve beş bin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılacakları gibi kripto varlık hizmet sağlayıcının ve müşterilerinin zararını tazmine mahkûm edilirler.
- Suçun, zimmetin açığa çıkmamasını sağlamaya yönelik hileli davranışlarla işlenmesi hâlinde faile on iki yıldan on sekiz yıla kadar hapis ve yirmi bin güne kadar adlî para cezası verilir. Ancak, adlî para cezasının miktarı kripto varlık hizmet sağlayıcının ve müşterilerinin uğradığı zararın üç katından az olamaz. Ayrıca, meydana gelen zararın ödenmemesi hâlinde mahkemece re’sen ödettirilmesine hükmolunur.
- Faaliyet izni kaldırılan bir kripto varlık hizmet sağlayıcının; hukuken veya fiilen yönetim veya kontrolünü elinde bulundurmuş olan gerçek kişi ortaklarının, kripto varlık hizmet sağlayıcının ya da müşterilerinin kaynaklarını, kripto varlık hizmet sağlayıcının emin bir şekilde çalışmasını tehlikeye düşürecek şekilde doğrudan veya dolaylı olarak kendilerinin veya başkalarının menfaatlerine kullandırmak suretiyle, her ne suretle olursa olsun kripto varlık hizmet sağlayıcıyı veya müşterilerini zarara uğratmaları zimmet olarak kabul edilir. Bu fiilleri işleyenler hakkında on yıldan yirmi yıla kadar hapis ve yirmi bin güne kadar adlî para cezasına hükmolunur; ancak, adlî para cezasının miktarı kripto varlık hizmet sağlayıcının ve müşterilerinin uğradığı zararın üç katından az olamaz. Ayrıca, meydana gelen zararın müteselsilen ödettirilmesine karar verilir.
- Soruşturma başlamadan önce, zimmete geçirilen para veya para yerine geçen evrak veya senetlerin veya diğer malların veya kripto varlıkların aynen iade edilmesi veya uğranılan zararın tamamen tazmin edilmesi hâlinde, verilecek cezanın üçte ikisi indirilir.
- Kovuşturma başlamadan önce, gönüllü olarak, zimmete geçirilen para veya para yerine geçen evrak veya senetlerin, diğer malların veya kripto varlıkların aynen iade edilmesi veya uğranılan zararın tamamen tazmin edilmesi hâlinde, verilecek cezanın yarısı indirilir. Bu durumun hükümden önce gerçekleşmesi hâlinde, verilecek cezanın üçte biri indirilir.
- Zimmet suçunun konusunu oluşturan para veya para yerine geçen evrak veya senetleri veya diğer malların veya kripto varlıkların değerinin azlığı nedeniyle verilecek ceza üçte birden yarıya kadar indirilir.
- Bu maddenin uygulanmasında kontrol 5411 sayılı Kanunun 3 üncü maddesinde tanımlanan kontrolü ifade eder.”
MADDE 9 - 6362 sayılı Kanuna aşağıdaki madde eklenmiştir.
“Kripto varlıklara ilişkin şahsi sorumluluk
Madde 110/B - (1) Kripto varlık hizmet sağlayıcının bu Kanunun 110/A maddesi kapsamında zimmet sayılan karar ve işlemler gerçekleştirdiği tespit edilen yönetim kurulu başkan ve üyeleri, diğer mensupları, hukuken veya fiilen yönetim veya kontrolünü elinde bulundurmuş olan gerçek kişi ortaklarının müşterilere verdikleri zararla sınırlı olarak zimmete geçirildiği tespit edilen tutardan öncelikli olarak karşılanmasını sağlamak amacıyla şahsi sorumlulukları yoluna gidilerek, Kurulun talebi üzerine doğrudan şahsen iflaslarına mahkemece karar verilebilir. Bu karar ve işlemler üçüncü kişilere menfaat temini amacıyla yapıldığı takdirde, menfaat temin eden kişiler hakkında da temin ettikleri menfaat üzerinden uygulanır. Haklarında şahsi iflas kararı verilenlerin aktiflerinden nakit olanlar doğrudan doğruya, olmayanlar ise paraya çevrilmek suretiyle, müşterilerin zararlarının ödenmesinde kullanılır. Aktiflerden öncelikle müşteri zararları ödenir. Müşteri zararlarının tamamının karşılanamaması hâlinde garameten ödeme yapılır. Müşteri zararları tamamen karşılandıktan sonra artan kısım hakların şahsi iflas kararı verilenlere iade edilir. Bu madde hükmüne göre iflası istenenler hakkında mahkemece 2004 sayılı İcra ve İflas Kanununun 257 nci ve izleyen maddeleri hükümleri uygulanır.”
MADDE 10- 6362 sayılı Kanuna aşağıdaki madde eklenmiştir.
“Kripto varlıkların zimmet suçuna özel soruşturma usulü
Madde 115/A - (1) Bu Kanunun 110/A maddesinin üçüncü fıkrasında belirtilen suçtan dolayı soruşturma ve kovuşturmalar Kurulun yazılı bildirimi üzerine veya gecikilmesinde sakınca görülen hallerde re'sen Cumhuriyet savcılarınca yapılır ve Kurul haberdar edilir. Başvuru üzerine kamu davası açılması hâlinde iddianamenin kabulü ile birlikte, bir örneği Kurula tebliğ edilir ve Kurul aynı zamanda katılan sıfatını kazanır.
- Bu maddenin birinci fıkrası uyarınca başlatılan soruşturmalar neticesinde kovuşturmaya yer olmadığına karar verilirse, bu karar ilgisine göre Kurula ve soruşturmanın tarafı ilgililere tebliğ edilir. Kurul ve ilgililer kendisine tebliğ edilen bu kararlara karşı 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanununa göre itiraza yetkilidir. Kamu davası açılması hâlinde, iddianamenin bir örneği Kurula tebliğ edilir.
- Bu Kanunda tanımlanan zimmet suçuna ait davalar, fiilin işlendiği yerin bağlı olduğu ilin adıyla anılan (1) numaralı ağır ceza mahkemelerinde görülür. Gerekli görülen yerlerde Adalet Bakanlığının teklifi üzerine Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulunca bu tür suçlara bakmak üzere o yerlerdeki diğer ağır ceza mahkemeleri de görevlendirilebilir veya yeni ağır ceza mahkemesi de kurulabilir.
- Bu Kanunun 110/A maddesinin üçüncü fıkrası kapsamına giren suçların soruşturma ve kovuşturmalarında 5411 sayılı Kanunun 166 ncı maddesinde yer alan hükümler tatbik olunur.
- Bu Kanunun 110/A maddesinde yazılı suçlardan dolayı mahkûm olanlar, Hazineye olan borçları ve tazminatları ödemediği veya bu borçlar ve tazminatlar malvarlıklarından tahsil olunamadığı sürece, bunlar hakkında koşullu salıverilme hükümleri uygulanmaz.
- Zimmet suçundan dolayı ilgililerin dava hakkı ile 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu hükümleri saklıdır.”
MADDE 11 - 6362 sayılı Kanunun 130 uncu maddesine dördüncü fıkradan sonra gelmek üzere aşağıdaki fıkra eklenmiş, diğer fıkralar buna göre teselsül ettirilmiştir.
“(5) Kripto varlık alım satım platformlarının faaliyet izni aldıkları yıldan başlayacak şekilde, faiz gelirleri hariç tüm gelirlerinin azami yüzde onu olmak üzere her takvim yılı için Kurulca belirlenecek oranı Kurul bütçesine Kurul tarafından gelir olarak kaydedilir. Bu fıkraya göre yapılacak ödemelerin zamanı ve tutarları Kurulca belirlenir”
MADDE 12 - 6362 sayılı Kanuna aşağıdaki geçici madde eklenmiştir.
“GEÇİCİ MADDE 11– (1) Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarih itibariyle, kripto varlık alım satım platformu olarak faaliyet gösterenler, Kanunun 35/B maddesi hükmü uyarınca Kurulca çıkarılacak ikincil düzenleme yürürlüğe girene kadar faaliyetlerine Kurul’dan izin şartı aranmaksızın devam eder. İkincil düzenlemenin yürürlüğe girdiği tarihe kadar yeni platform kurulamaz ve kurulmuş platformlar faaliyetlerine başlayamaz. Yeni kurulacak platformlar ikincil düzenlemede belirlenen şartları sağlayıp Kuruldan izin alınmasını müteakip faaliyetlerine başlayabilirler.
- Bu Kanun uyarınca Kurulca çıkarılacak ikincil düzenlemeler yürürlüğe girdikten sonra, Kanunun yürürlüğe girdiği tarih itibariyle platform olarak faaliyet gösterenlerden, ikincil düzenlemede belirlenen süre içerisinde Kurula faaliyet izni almak üzere başvuruda bulunmaksızın faaliyette bulunmaya devam edenler hakkında Kanunun 109/A maddesi hükümleri uygulanır. Belirlenen süre içerisinde Kurula başvuru yapmayan kuruluşlarda hesapları bulunan müşterilerin, transfer taleplerinin, faaliyet izni almak üzere başvurmamış kuruluşlarca yerine getirilmemesi de 109/A maddesi kapsamında izinsiz hizmet sağlayıcılığı faaliyeti suçunu oluşturur. Bu madde kapsamında yapılacak işlemlerle ilgili ortaya çıkacak uyuşmazlıklarda genel hukuk hükümleri uygulanır.
- Yurt dışında yerleşik platformlar Türkiye’de yerleşik kişilere yönelik Kanunun 99/A maddesinin beşinci fıkrası kapsamındaki faaliyetlerini Kanunun yürürlüğe girdiği tarihi takip eden 1 ay içerisinde sonlandırır.”
MADDE 12 – Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
MADDE 13 – Bu Kanun hükümlerini Cumhurbaşkanı yürütür.