26 Kasım 2023 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanan 7846 sayılı Cumhurbaşkanı Kararıyla ithalatta gözetim uygulaması kapsamında gümrük beyannamelerinde beyan olunan ve tevsik edilemeyen tutarlar nedeniyle doğan ve KDV matrahına dahil olan her türlü vergi, resim, harç ve paylar dolayısıyla ödenen KDV’nin indirim hakkı kaldırılmıştır
İlaveten
İthalatta korunma önlemleri uygulaması hakkında ilgili mevzuat uyarınca korunma önlemi olarak uygulanan gümrük vergisi ve/veya ek mali mükellefiyetler, ithalatta haksız rekabetin önlenmesi hakkında ilgili mevzuat kapsamında uygulanan dampinge karşı vergi ve telafi edici vergiler ile bu tutarlar nedeniyle doğan ve KDV matrahına dahil olan her türlü vergi, resim, harç ve paylar dolayısıyla ödenen KDV’nin de indirim hakkı kaldırılmıştır.
Bu düzenleme uygulamada neyi getirecektir.
Konuyu anlatırken öncelikle şunu ifade etmek gerekir: İthalatta ödenen her türlü vergi KDV matrahına konu olduğundan, ödenen bu vergilerin de KDV’si ödenmektedir.
İthalat işlemlerinde başta tekstil olmak üzere, bir çok sektörde gözetim ve referans fiyat farkı nedeniyle fatura kıymetleri ile vergi matrahları arasındaki önemli farklılıklar oluşmakta bu da gümrük vergilerini önemli oranda artırmaktadır. Öyle ki gözetim nedeniyle artan gümrük vergileri bazen alınan vergiden daha da büyük olmaktadır. Aynı durum ithalatta korunma önlemleri kapsamında alınan dampinge karşı vergi ve telafi edici vergi için de geçerlidir.
Gözetim ve korunma önlemleri kapsamında alınan vergiler vergi mevzuatı açısından gider kaleminde değerlendirilip bu vergiler aynı zamanda KDV matrahının konusunu oluşturmakta ve ithalat beyannamelerinde KDV’si de ödenmektedir. Ancak vergi mevzuatı açısından KDV bir gider kalemi olmadığından ve özüne bakıldığında bu gideri yüklenen nihai tüketici olduğundan ithalattaki tarife dışı önlemler kapsamında değerlendirilen bu kalemler nedeniyle oluşan KDV ithalatçının üzerinde sadece bir finansman maliyeti olarak yansıdığı düşünülebilir.
Bu kararla birlikte tarife dışı önlem olarak uygulanan bu vergi ve yükümlülükler nedeniyle alınacak ek KDV’nin indirim konusu yapılmaması bütçeye yeni bir gelir kalemi oluştururken aynı oranda maliyetlere yansıyacağından, ithal malların fiyatlarında ve dolayısıyla iç piyasaya fiyatlarına artış olarak yansıyacaktır.
Bir diğer durum ise muhasebe kayıtlarına intibakında olacaktır.
Mevcut durumda vergi makbuzları üzerinde vergi ve eş etkili mali yükümlülük kalemleri ile KDV kalemi ayrı olarak gösterildiğinden muhasebeleşmesi açısından herhangi bir zorluk oluşmamaktadır. Yeni durumda sistem düzenlemesi yapılmazsa manuel işlemlerle gümrük vergilerine bağlı KDV ile gözetim kaynaklı KDV, dampinge karşı vergi ve benzeri vergiler nedeniyle oluşan KDV’nin ayırımı manuel olarak yapılacağından beyanda birçok hatanın beraberinde geleceğini düşünüyorum. İlhan BULUT
