SİGORTA PRİMİNE ESAS KAZANCIN %1 İNİ AŞMAYACAK VE BRÜT ASGARİ ÜCRETİN ÜÇTE BİRİNİ GEÇMEYECEK EKSİKLİKLERDE SGK TARAFINDAN İHTAR ÇEKİLMEDEN İDARİ PARA CEZASI UYGULANMAYACAK
ÖZET:
Sigortalıların ve çalışma gün sayılarının eksiksiz bildirilmesi şartıyla, Sosyal Güvenlik Kurumuna verilen bildirge, beyanname, belge ve defterlerde kayıtlı sigorta primine esas kazancın %1 ini aşmayacak ve brüt asgari ücretin üçte birini geçmeyecek şekilde, prime esas kazançta bir eksiklik tespit edilmesi halinde, SGK tarafından ihtar çekilip, çekilen ihtar üzerine eksikliğin ihtar belgesinin tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde yerine getirilmesi halinde SGK tarafından idari para cezası kesilemeyecektir.
İDARİ PARA CEZALARI İLE İLGİLİ YENİ UYGULAMANIN USUL VE ESASLARI:
25.05.2018 tarihli 30431 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 16/5/2018 tarihli ve 7144 sayılı Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanunun 16. Maddesinde;
“Kurumca, birinci fıkrada belirtilen bildirge, beyanname, belge veya defterlere istinaden sigortalıların ve çalışma gün sayılarının eksiksiz bildirilmesi şartıyla bildirilen prime esas kazanç tutarında, fiilin işlendiği tarihteki brüt asgari ücretin üçte birini geçmeyecek ve %1’ini aşmayacak şekilde eksiklik tespit edilmesi durumunda, eksikliğin on beş gün içinde düzeltilmesi için ilgiliye yazılı ihtar verilir. Bu süre sonunda tespit edilen eksik tutarın Kuruma bildirilmemesi halinde birinci fıkranın ilgili hükümlerine göre idari para cezası verilir. Eksikliğin işverence tespit edilmesi durumunda bu süre; bildirge, beyanname, belge veya defterlerin Kuruma verilmesinden itibaren on beş gündür.” hükmü getirilmiştir.
Bu hüküm karşısında 5510 sayılı 102 inci maddesine göre idari para cezası uygulanmaması için;
1) SGK’ ya bildirilen sigortalılar ve çalışma gün sayılarında eksiklik olmaması,
2) Sosyal Güvenlik Kurumuna verilen bildirge, beyanname, belge ve defterlerde kayıtlı sigorta primine esas kazancın %1 ini aşmayacak ve brüt asgari ücretin üçte birini geçmeyecek şekilde, prime esas kazançta bir eksikliğin tespit edilmesi,
3) Eksikliğin 15 gün içinde giderilmesi için SGK tarafından işverene ihtar çekilmesi,
4) Eksikliğin, çekilen ihtarın tebliğ edildiği tarihinden itibaren 15 gün içinde işveren tarafından giderilmesi,
5) Eksikliğin SGK tarafından değil de işveren tarafından tespit edilmesi halinde, eksikliğin bildirge, beyanname, belge veya defterlerin Kuruma verilmesinden itibaren on beş gün içinde yerine getirilmesi,
gerekmektedir.
ÖRNEK 1: (A) İşyerinden toplamda 20 sigortalı 600 gün üzerinden 50.000-.TL tutarında prime esas kazanç (matrah) bildirildiğini varsayalım. Bu sigortalılardan birisi için 300 TL tutarındaki sigorta primine esas kazancın SGK’ ya bildirilmediği anlaşılmıştır. Bildirilmeyen tutar, brüt asgari ücretin üçte birinden düşük (676,5.-TL’den düşük) ve matrah toplamının %1 inden az olduğu için (500.-TL’den) hemen idari para cezası uygulanmak yerine işverene ihtarname gönderilerek 300 TL tutarında ek prim bildirgesi verilmesi istenecektir. Varsayalım ki SGK tarafından gönderilen ihtarname 04.06.2018 tarihinde tebliğ edilmiş olsun. İşveren 300.- TL tutarındaki ek bildirgeyi 19.06.2018 tarihi mesai sonuna kadar vermesi halinde hakkında idari para cezası uygulanmayacaktır.
ÖRNEK 2: Örnek 1’de ki sigorta primine esas kazanç matrahının 80.000.- TL ve bir sigortalı için eksik bildirilen tutarın 700.-TL olduğunu varsayalım. Burada SGK’ ya eksik bildirilen 700.-TLlik sigorta primine esas kazanç tutarı, matrah toplamının %1 inden (800.-TL’den) az olmasına rağmen, brüt asgari ücretin üçte birinden fazla (676,5.-TL’den fazla) olduğu için işveren bu madde hükmünden yararlanamaz ve hakkında 5510 sayılı kanunun 102 inci maddesine göre idari para cezası uygulanır.
ÖRNEK 3: (B) işyerinden toplamda 20 sigortalı 600 gün üzerinden 20.000.-TL tutarında prime esas kazanç (matrah) bildirildiğini varsayalım. Yapılan incelemede 1 sigortalı için 2 gün 150.-TL tutarında Kuruma eksik işçilik bildirildiği tespit edilmiş olsun. Bu durumda, işveren sigortalının gün sayısını eksik bildirdiği için, eksik bildirilen tutar Kanunda belirtilen oranların altında kalsa da işveren bu kanun hükmünden yararlanamaz ve hakkında 5510 sayılı yasanın 102 inci maddesine göre idari para cezası uygulanır.
Yapılan düzenlemenin gerekçesine bakıldığında, SGK’ ya bildirilmeyen cüzi sigorta primine esas kazançlardan dolayı, işverene hemen ceza verilmemesi amaçlanmıştır. Bu düzenleme 5510 sayılı Kanunun 102’inci maddesine yönelik olup, eksik bildirilen tutarın 15 günlük süre içeresinde yatırılması, gecikme zammı ve gecikme cezası yönünden bir muafiyet getirmemektedir. Ayrıca eksik tespit edilen sigorta primine esas kazanç tutarı, teşviklerden yararlanma konusunda borç olarak dikkate alınacaktır.
Kaynak: TÜRMOB
