Makalemizden Muradımız Nedir?
Yatırımlara sağlanan teşvikler; tasarrufların katma değeri yüksek yatırımlara yönlendirilmesine, üretim ve istihdamın artırılmasına, uluslararası rekabet gücünü artıracak ve Ar-Ge içeriği yüksek bölgesel ve stratejik yatırımların özendirilmesine, uluslararası doğrudan yatırımların artırılmasına, bölgesel gelişmişlik farklılıklarının azaltılmasına büyük katkılar sağlamaktadır. Teşvik belgeli yatırımlarda elde edeceğiniz destek unsurları belge kapsamında belirlenmiştir. Bu makalemizden gayemiz, teşvik belgesine bağlanmış olan yatırımlara belgede belirtilen destek unsurları haricinde yatırımcıya sağlanan muafiyetler, istisnalar ve çeşitli destek unsurları hakkında bilgi vermek, farkındalık yaratmaktır. Yazı dizisi halinde bu harici destek unsurlarından bahsedilecektir.
Teşvik Belgeli Yatırımlara Sağlanan Belge Kapsamındaki Destek Unsurları Nelerdir?
Teşvik belgeli yatırımlara belge kapsamında sağlanan birden fazla teşvik unsuru bulunmaktadır. Bu teşvik türleri almış olduğunuz yatırım teşvik belgesine (genel teşvik, bölgesel teşvik, öncelikli yatırım, stratejik yatırım, proje bazlı yatırım) göre farklılık arz etmektedir. Ancak, genel manada belge türüne bağlı olarak sağlanan destek unsurları aşağıdaki gibidir.
a) İndirimli Kurumlar Vergisi
b) KDV İstisnası
c) KDV İadesi
d) Gümrük Vergisi Muafiyeti
e) Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteği
f) Sigorta Primi İşçi Hissesi Desteği
g) Yatırım Yeri Tahsisi
h) Faiz ve Kar Payı Desteği
Yukarıda belirtilen destek unsurları, yatırımın türüne bağlı olarak değişiklik arz etmektedir.
Teşvik Belgeli Yatırımlara Belge Harici Sağlanan Muafiyetler Var Mıdır?
Teşvik belgeli yatırımlara sağlanan destekler yatırım teşvik mevzuatında belirtilenlerle sınırlı değildir. Belge harici sağlanan destekler diğer kanunlarda düzenlenmiş olan muafiyetler/istisnalardır. Yazımızın izleyen bölümünde belge harici destek unsurlarından olan ve teşvik belgeli yatırımlara sağlanan Emlak Vergisi Muafiyetinden bahsedilecektir.
Kısaca Emlak Vergisi Nedir?
Emlak Vergisi Kanunu’nda teşvik belgeli yatırımlara sağlanan muafiyetlere geçmeden evvel kısaca emlak vergisinden bahsetmekte fayda olduğunu düşünüyorum.
Emlak vergisi, bir kişinin veya kurumun Türkiye’de sahip olduğu taşınmaz mülkler (gayrimenkul) üzerinden ödenen vergi türüdür. Belediyelerin gelir kaynaklarından biri olan emlak vergisi Belediyeler tarafından tahsil edilir.
Emlak Vergisi, mükelleflerin beyanına göre tarh ve tahakkuk edilir. Dolayısıyla, taşınmazın durumunu belirten bildirim, söz konusu taşınmazın emlak vergisine tabi olup olmadığı, muafiyet uygulanıp uygulanmayacağı bakımından büyük önem arz etmektedir.
Teşvik Belgesi Kapsamında Satın Alınan ya da Tahsis Edilen Arazilere Sağlanan Geçici Emlak Vergisi Muafiyeti Nedir ve Nasıl Uygulanır?
Yatırım teşvik belgesi kapsamında satın alınan ya da tahsis edilen arazilere, 1319 sayılı Emlak Vergisi Kanunu’nun 15’inci maddesinin “e” bendinde GEÇİCİ OLARAK emlak vergisi muafiyeti sağlanacağı hüküm altına alınmıştır. Söz konusu muafiyet geçici nitelikte olup, yatırım teşvik belgesi süresince geçerlidir. Arazi tabiri, arsaları da kapsamaktadır.
Muafiyetten istifade etmek için arazinin;
Ø Yatırım Teşvik Belgesinin tamamlama vizesinin yapılacağı tarihten önce iktisap olunması veya tahsis edilmesi,
Ø Yatırım Teşvik Belgesi kapsamında yapılan yatırımlar için iktisap olunduğunun veya tahsis edildiğinin, Yatırım Teşvik Belgesinin bir örneğiyle birlikte ilgili belediyeye bütçe yılı içerisinde bildirilmesi
zorunludur.
Geçici muafiyet, arazinin tahsis edildiği yılı izleyen bütçe yılından itibaren başlamakta olup bütçe yılı içinde bildirim yapılmazsa muafiyet, bildirimin yapıldığı yılı izleyen bütçe yılından itibaren geçerlidir. Bu durumda bildirimin yapıldığı bütçe yılının sonuna kadar geçen yıllara ait muafiyet hakkından yararlanılamaz.
(3) Geçici emlak vergisi muafiyetinden faydalanabilmek için;
(4) Ancak, keyfiyetin bütçe yılı içerisinde bildirilmemesi durumunda, bildirimin yapıldığı bütçe yılının sonuna kadar geçen yıllara ait muafiyet hakkı düşecektir.
İktisap Edildiği ya da Tahsis Edildiği Yılda Bildirimde Bulunulmamış Olması Hakkı Ortadan Kaldırır mı?
Geçici muafiyet, arazinin satın alındığı ya da tahsis edildiği yılı izleyen bütçe yılından itibaren başlamaktadır. Bu nedenle muafiyete ilişkin bildirim, aynı yıl (iktisap ya da tahsis yılı) içinde yapılmazsa, bildirimin yapıldığı bütçe yılının sonuna kadar geçen yıllara ilişkin muafiyet hakkından yararlanılamaz.
Örnek 1: Çamlıbel A.Ş. 8/3/2023 tarihinde tamamlama süresi 3 yıl olan yatırım teşvik belgesi almıştır. Yapacağı yatırım için arazi araştıran Çamlıbel A.Ş. istediği yatırıma uygun olan 30 dönümlük araziyi yoğun pazarlıklar sonucunda 22/5/2023 tarihinde satın almıştır. Şirket çalışanı Ahmet Bey söz konusu arsayı bir koşu yatırım teşvik belgesiyle Çorum Belediyesi’ne bildirmiştir. Böylece Çamlıbel A.Ş., 2024, 2025 ve 2026 yıllarında bu arazi için Emlak Vergisi yükünden kurtulmuştur.
Örnek 2: Ahmet Bey muhasebe işlerinin yoğunluğu nedeniyle 22/5/2023 tarihinde satın alınan arazinin bildirimini yatırım teşvik belgesiyle birlikte 2024 yılında yapmış olsun. Bu durumda Çamlıbel A.Ş. Geçici Emlak Vergisi muafiyetinden 2025 ve 2026 yıllarında yararlanacak olup, 2023 yılında bildirimde bulunulmaması, 2024 yılında yersiz olarak emlak vergisi ödenmesine neden olmuştur. Çamlıbel A.Ş. yersiz olarak 2024 yılında ödediği bu emlak vergisini iade alamayacaktır.
Örnek 3: Ahmet Bey 22/5/2023 tarihinde satın alınan arazinin bildirimini hemen yapmak için yatırım teşvik belgesiyle birlikte Çorum Belediyesi’ne doğru yola koyulmuştur. Yolda giderken dosyanın içinden yatırım teşvik belgesini düşürmüştür. Belgeyi düşürdüğünü fark etmeyen Ahmet Bey teşvik belgesi olmaksızın bildirimde bulunup işyerine dönmüştür. Yatırım teşvik belgesi kapsamında satın almış olduğu arsanın 2024, 2025 ve 2026 yıllarında emlak vergisi muafiyetinden yararlanacağını düşünen Çamlıbel A.Ş., Ahmet Bey’i hızlıca belediyeye göndermiştir. Ahmet Bey burada ibraz etmiş olduğu evraklar arasında yatırım teşvik belgesinin olmadığını fark etmiştir. Söz konusu emlak vergisini ödemek istemeyen Çamlıbel A.Ş. konuyu yargıya taşımak zorunda kalmıştır.
Şaban Atuçuran
Direktör
This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it.
