Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler, gerçek ve tüzel kişilere ait teşebbüs ve işletmelerin, genel kabul görmüş muhasebe prensipleri ve ilgili mevzuat hükümleri gereğince defterlerini tutmak, bilanço, kâr-zarar tablosu ve beyannameleri ile ilgili diğer belgelerini düzenlemek ve benzeri işler yapmak gibi faaliyetlerde bulunurlar. Serbest muhasebeci ve serbest muhasebeci mali müşavirlere (smmm) bu faaliyetleri nedeniyle 213 sayılı Kanun'un mükerrer 227. maddesi ile yüklenilen sorumluluk, imzaladıkları beyannamelerde yer alan bilgilerin defter kayıtlarına, defter kayıtlarının da dayanağı belgelere uygun olup olmadığına ilişkindir. Nitekim anılan maddede sadece "uygunluk" ifadesine yer verilmesiyle de sorumluluğun kapsam ve sınırları açıkça belirlenmiştir. Buna göre kanun gereği sınırlı bir uygunluk denetimi yapma yetkisi bulunan meslek mensubunun, beyannamelere doğru şekilde aktarılan defter kayıtları ve kayıtlara dayanak belgelerde yer alan bilgilerin doğruluğundan sorumlu tutulamayacağı, (4) Sıra No'lu Genel Tebliğ'in IV. bölümünde düzenlenen ve muhasebecilerin harici araştırmayı gerektirmeden sahte veya muhteviyatı itibarıyla yanıltıcı olduğu anlaşılabilen belgelerden sorumlu olacakları yolundaki kural gereği belgelerin doğruluğundan sorumlu tutulmasının vergi ve cezaların kanuniliği ilkesine aykırılık teşkil ettiği sonucuna varılmaktadır. 213 sayılı VUK'nun mükerrer 227. maddesi uyarınca şirket beyannamelerini imzalayan muhasebecilerin sorumluluğu, imzaladıkları beyannamelerde yer alan bilgilerin defter kayıtlarına ve bu kayıtların dayanağını oluşturan belgelere uygun olmamasından, bir başka ifadeyle defter kayıt ve belgeleri ile beyannamelerin birbirleriyle tutarsız olmasından kaynaklanan bir sorumluluktur. Yapılan inceleme sonucu hesaplanan verginin, meslek mensubunun yürüttüğü muhasebecilik faaliyeti ile ilgili hususlardan kaynaklanmadığının (faturaların üzerinde yazılı tutarlardan farklı tutarlarla kayıt ve beyanlara yansıtılması, defterde kayıtlı olan tutarların beyannamelere aktarılmaması veya fazla/eksik aktarılması gibi) anlaşılması durumunda meslek mensubunun müteselsilen sorumlu tutulması mümkün değildir. Diğer taraftan, miktar ve tutar itibarıyla işletmenin faaliyet konusu veya iş hacmiyle mütenasip olmayan belgeler ile ticari örf ve teamüle uygun olmayan belgelerin kullanılmaması hususu meslek mensubunun sorumluluğu kapsamındadır. Meslek mensubu mükellefin ilgili dönem beyannamelerini vermek suretiyle sahte belge düzenleme organizasyona olanak sağlayıp sağlamadığı, diğer bir ifadeyle, muhasebe işlemlerini yaptığı mükellefle ilgili olarak mesleki özen ve sorumluluğu gösterip göstermediği sorumluluğunun tespitinde önem arz etmektedir. Vergi Atölyesi
