2022 yılında dahilde alınan KDV geliri yüzde 41,9 oranında artmış. Oysa 12 aylık ortalamalara göre 2022 TÜFE değişim oranı yüzde 72,31, GSYH artış oranı yüzde 5,6 olarak gerçekleşti.

KDV gelir artışı enflasyon artışının yanına bile yaklaşmamış.

Enflasyonla mücadele politikalarından teşvik politikalarına, pek çok sorunu çözmek için KDV oran indirimlerinin araç olarak kullanılması, zaten ağır sorunları olan KDV sistemini bu duruma getirdi. Gelir yaratmakta zorlanıyor.

KDV basitlikten çok uzak, verimsiz, adaletsiz bir vergiye dönüştü.

GİB sitesinde paylaşılan KDV özelgelerine son zamanlarda göz attınız mı? Çok büyük kısmı KDV oranı ya da tevkifatına ilişkin.

Bugün KDV kanununa, Cumhurbaşkanlığı kararnamelerine bakarak KDV oranlarını bulabileceğinizi düşünüyorsanız yanılırsınız.

Ürünler arasındaki küçük farklılıklar KDV oranlarında önemli değişikliklere neden olabiliyor. KDV oranları zaman zaman ürünlerin 12 dijit GTİP kodlarına göre ayrıştırılabiliyor.

Kim icat ettiyse, KDV tevkifatı uygulaması her geçen gün mevzuata uyumu daha zorlaştırıyor.

Sayfalarca tebliği satır satır okusanız, verilmiş tüm özelgeleri gözden geçirseniz de pek çok işlemde tevkifat yapılıp yapılmayacağını, oranın ne olacağını belirlemeniz kolay değil.

Saf saf, Anayasa’nın 73’üncü maddesine göre vergi kanunla konulur kanunla kaldırılır, vergi istisna, indirim ve oranlarına ilişkin değişiklik yetkisi bir tek Cumhurbaşkanı’na verilebilir diye düşünebilirsiniz.

O zaman KDV oranına ilişkin onlarca özelge nedir?

Benim anladığım, KDV oranlarını belirleme yetkisi fiilen idareye geçmiş. Ürün ürün, mükellef mükellef oran indirimleri bizi buraya getirmiş.

Oran indirimlerinin bir başka kötülüğü ise işletmelerde KDV indirim mekanizmasını bozması. Hesaplanan KDV’nin düşük olması, yüklenilen KDV’nin indirilememesine neden oluyor. İade ihtiyacı ortaya çıkıyor.

Hem mükellefler için hem vergi daireleri için iş yükü artıyor. Mükellefler bir de fazladan finansmana katlanıyor.

KDV kanunu başta, vergi kanunlarımızı ‘istisna ve indirim promasyon kataloğu’ olmaktan çıkarmalıyız. Sayfa sayfa istisna, sayfa sayfa indirim mi olur!..

Gelelim devreden KDV sorununa.

İddia ediyorum, devreden KDV mükelleflere yıl sonlarında iade edilebilse, sadece bu yapılabilse sistemi bozan, verimsizleştiren çoğu sorun kendiliğinden çözülür. KDV sistemi daha sade, daha adil olur.

Ne bu kadar istisnaya, ne bu kadar vergi indirimine ihtiyaç duyulur.

İhracat için ayrı, indirimli oran için ayrı iade sistemleri yerine tek tip, etkili bir iade sistemi kurulabilir. Mükelleflerin de, vergi dairelerinin de hayatı kolaylaşır.

Bu yapılabilir.

Sorunların çoğu bağlantılı. Temel bazılarının çözülmesiyle, diğerleri de kolayca çözülür.

Elbette bunun için kasa affı, cari affı, stok ve stoklama affı gibi ucube, kötüye kullanmaya açık, vergi sistemini dejenere eden alışkanlıklardan vazgeçilmesi şart! A. Ferudun Güngör