Deprem bölgesindeki işverenlere ve çalışanlara destek olmak için iki önemli karar alındı.
Biri pandemi döneminde olduğu gibi kısa çalışma ödeneği, diğeri ise depremden dolayı işverenleri tarafından ücretsiz izne çıkarılan ya da işyeri kapandığı için herhangi bir geliri olmayanlara yönelik uygulanan nakdi ücret desteği. Her iki uygulama da 22 Şubat itibarıyla başladı. Peki, kimler kısa çalışma ödeneği ve nakdi ücret desteğinden yararlanacak, destekler kapsamında çalışanlara ne kadar ödenecek?
1- KISA ÇALIŞMA ÖDENEĞİ NASIL UYGULANACAK?
Depremden etkilenen işverenlerin yaşadığı sorunlar nedeniyle işyerindeki haftalık çalışma süresinin geçici olarak en az üçte bir oranında azalması veya işyerinin faaliyetini en az dört hafta süreyle durdurması halinde sigortalılara çalışamadıkları dönemde “kısa çalışma ödeneği” adı altında gelir desteği sağlanacak. İşyerinde çalışma süresinin üçte bir oranında azaltılması demek işyerinde çalışma süresinin haftalık 30 saat veya aşağısında olması anlamına geliyor. Bu da altı iş günü çalışmanın yapıldığı işyerinde dört gün çalışma olmaması demek. Ayrıca işçilerin genel sağlık sigortası primleri de ödenecek. Çalışanı işten çıkaran işyerleri kısa çalışma ödeneğinden yararlanamayacak.
2- NE KADAR SÜREYLE UYGULANACAK?
22 Şubat’ta başlayan kısa çalışma ödeneği 22 Mayıs’ta bitecek.
3- HANGİ İŞVERENLER BAŞVURABİLECEK?
Depremden etkilenen ve haftalık çalışma sürelerini geçici olarak önemli ölçüde azaltan, faaliyetini tamamen veya kısmen geçici olarak durduran tüm işverenler başvurabilecek.
4- KISA ÇALIŞMA ÖDENEĞİNE ÇALIŞAN BAŞVURABİLİR Mİ?
Hayır, çalışan başvuramıyor, işverenin başvurması gerekiyor.
5- HANGİ ÇALIŞANLAR KISA ÇALIŞMADAN YARARLANACAK?
Kısa çalışmadan yararlanacak çalışanın, son dört aydır çalışıyor ve en az 600 gün de işsizlik sigortası priminin ödenmiş olması gerekiyor.
6- İŞVEREN TÜM ÇALIŞANLAR İÇİN BAŞVURABİLİR Mİ?
Kısa çalışma ödeneğine başvurmak için çalışan sayısı sınırı bulunmuyor. İşveren tüm çalışanları için başvurabilir.
7- ÇALIŞANA NE KADAR ÖDENECEK?
Kısa çalışma ödeneği tutarı, sigortalının son 12 aylık prime esas kazançları dikkate alınarak hesaplanan günlük ortalama brüt kazancının yüzde 60’ı olarak belirlenip ödeniyor. Kısa çalışma ödeneği miktarı aylık asgari ücretin brüt tutarının yüzde 150’sini geçemiyor. Bu paradan sadece damga vergisi kesiliyor. Hesaplama yapılırken, çalışanın son aldığı maaş üzerinden hesaplama yapılmıyor, son 12 aylık maaşının ortalaması üzerinden hesaplanıyor. Örneğin, kısa çalışma ödeneğinden yararlanacak kişi asgari ücretliyse son 12 aylık asgari ücrete bakılacak. Bu da 1 Ocak-31 Haziran 2022 aylık 5.004 TL, 1 Temmuz-31 Aralık aylık 6.471 TL, Ocak 2023 itibarıyla aylık 10.008 TL. Üç dönemin asgari ücret toplamı 78.834 lira, aylık tutar da 6.569 lira; bunun da yüzde 60’ı, 3.942 lira ediyor. Asgari ücretli bir çalışan aylık 3.942 lira kısa çalışma ödeneği alacak. Kısa çalışma ödeneği kapsamında alınacak en yüksek tutar ise 15 bin lira olacak.
8- YABANCI İŞÇİLER DE ÖDEME ALACAK MI?
Şartları yerine getiren yabancı çalışanlar da kısa çalışma ödeneği alabilecek.
9- ÖDEMELER NASIL YAPILIYOR?
Kısa çalışma ödeneği, çalışmadığı süreler için işçinin kendisine ve aylık olarak ödeniyor.
10- EMEKLİ ÇALIŞANLARA KISA ÇALIŞMA ÖDENECEK Mİ?
Emekli olup bir işyerinde sosyal güvenlik destek primi ödeyerek çalışan işçi, kendisinden işsizlik sigortası primi kesilmediğinden kısa çalışma ödeneğinden faydalanamaz.
11- ÇALIŞANIN SİGORTA PRİMLERİ ÖDENİYOR MU?
Çalışanın kısa çalışma ödeneği aldığı süre için genel sağlık sigortası primleri ödeniyor. Kısa ve uzun vadeli sigorta primleri ise ödenmiyor.
12- NAKDİ ÜCRET DESTEĞİNDEN KİMLER YARARLANACAK?
Deprem bölgesinde işvereni tarafından ücretsiz izne çıkartılan veya işten çıkartılan, işsizlik maaşı alamayan, kısa çalışma ödeneğinden yararlanamayanlara nakdi ücret desteği ödenecek. Emekli maaşı alanlar nakdi ücret desteğinden yararlanamayacak.
13- NE KADAR NAKDİ ÜCRET DESTEĞİ ÖDENECEK?
Destek tutarı günlük 133.44 lira, aylık da 4 bin lira olacak.
14- NAKDİ ÜCRET DESTEĞİ İÇİN NASIL BAŞVURU YAPILACAK?
Destekten yararlanmak isteyenlerin kendileri İŞKUR’a başvuracak. Ödemeler, kişilerin IBAN/ PTT şube gibi ödeme kanalları aracılığıyla İŞKUR tarafından yapılacak.
15- SAĞLIK HİZMETİNDEN YARARLANACAK MI?
Destek alanlar ve bakmakla yükümlü olduğu kişilerin sağlık sigortası primleri İşsizlik Sigortası Fonu’ndan karşılanacak.
